بوش (پدر)، جورج (۱۹۲۴)

بوش (پدر)، جورج (۱۹۲۴)(Bush, George)

بوش (پدر)، جورج

چهل‌و‌یکمین رئیس‌جمهور ایالات متحدۀ امریکا (۱۹۸۹ـ۱۹۹۳) از حزب جمهوری‌خواه. مدیر سازمان مرکزی اطلاعات (سیا) (۱۹۷۶ـ۱۹۸۱) و معاون رئیس‌جمهور (۱۹۸۱ـ۱۹۸۹) بود. در آغاز ریاست جمهوری، از واکنش او به ابتکارات دیپلماتیک میخائیل گورباچف، رهبر شوروی، به‌منزلۀ واکنشی نارسا خرده گرفته شد، اما اقدام او مبنی‌بر اعزام نیروهای ایالات متحده به پاناما برای برکنار کردن متحد پیشینش، ژنرال مانوئل نوریئگا، با اقبال مردم امریکا مواجه شد. موفقیت در جنگ ۱۹۹۱ با عراق موضع او را بیشتر تقویت کرد. مشکلات اقتصادی داخلی در فاصلۀ ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۲ به شکست او از بیل کلینتون، نامزد حزب دموکرات، در انتخابات ریاست جمهوری ۱۹۹۲ انجامید. پسر او، جورج دبلیو بوش، در ۲۰۰۱ رئیس‌جمهور ایالات متحده شد. بوش در میلتون، واقع در ایالت ماساچوست، متولد شد و در کنتیکت، که پدرش پرسکت بوش سناتور آن‌جا بود، پرورش یافت. در ۱۹۴۸، از دانشگاه ییل فارغ‌التحصیل شد و برای تشکیل یک شرکت حفاری نفت به تگزاس رفت. از ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰ عضو کنگرۀ امریکا و در فاصلۀ ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۳ سفیر ایالات متحده در سازمان ملل بود، و از سوی ریچارد نیکسون ریاست حزب جمهوری‌خواه را برعهده داشت (۱۹۷۳ـ۱۹۷۴). در دورۀ ریاست جمهوری جرالد فورد فرستادۀ ویژۀ امریکا به چین بود (۱۹۷۴ـ۱۹۷۵). در دولت رونالد ریگان در مقام معاون رئیس‌جمهور سفرهای بسیاری کرد و مسئولیت نظارت بر اصلاحات حکومتی و برنامه‌های مبارزه با قاچاق مواد مخدر را برعهده داشت. در دورۀ ریاست بوش بر سیا، ژنرال پانامایی نوریئگا از حقوق‌بگیران این سازمان بود. بعدها پاناما مجرایی برای تدارکات پنهان تسلیحات به ایران و چریک‌های مخالف حکومت ساندینیستی در نیکاراگوا شد. در ۱۹۸۷، شواهدی حاکی از پیوند‌داشتن بوش با رسوایی ایرانگیت برملا شد. ولی نوریئگا مهارناپذیر شده بود و در دسامبر ۱۹۸۹، بوش نیروی تهاجمی به پاناما اعزام کرد و حکومتی دست‌نشاندۀ امریکایی روی کار آورد. بوش در مقام ریاست جمهوری خیلی زود وعده‌های انتخاباتی خود را مبنی‌بر عدم برقراری مالیات‌های تازه زیر پا گذاشت، اما پیش از آن مالیات سود سرمایه را کاهش داد که نفع آن عمدتاً به ثروتمند‌ترین مردم، که سه درصد جمعیت امریکا را تشکیل می‌دهند، رسید. در ۱۹۹۰، با اعلام رسمی پایان جنگ سرد و بروز رکود اقتصادی در ایالات متحده، بوش نظم نوِ جهانی را اعلام کرد و، پس از آن‌که عراق خاک کویت را به خود منضم کرد، ارتش بزرگی را به عربستان سعودی فرستاد و هرگونه مذاکره را مردود شمرد. واکنش او به اقدام عراق کاملاً متفاوت با سیاست پشتیبانی وی از امتناع اسرائیل در محترم‌شمردن قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر عقب‌نشینی آن کشور از سرزمین‌های اشغالی بود، اما بیرون راندن نیروهای عراقی از خاک کویت به‌منزلۀ پیروزی بزرگ ایالات متحده قلمداد شد. با این همه، امضای پیمان کاهش سلاح‌های استراتژیک (استارت ۱)، که مدت‌ها معوّق مانده بود، در ژوئیۀ ۱۹۹۱ و سپس تصمیم بوش در کاهش یک‌جانبه و بی‌سابقۀ جنگ‌افزارهای هسته‌ای ایالات متحده، به بالا گرفتن انتقادات از شیوۀ وی برای ادارۀ امور داخلی انجامید و از محبوبیت بوش در میان مردم امریکا کاسته شد. او پس از شکست در نظرسنجی‌های نوامبر ۱۹۹۲ و پیش از تحویل منصب ریاست جمهوری به جانشین دموکرات خویش، بیل کلینتون، در ۲۰ ژانویۀ ۱۹۹۳، دستور آغاز عملیات تجدید امید را در سومالی صادر، و معاهدۀ استارت ۲‌ را با روسیه امضا کرد. این معاهده هر دو کشور را به برچیدن دوسوم جنگ‌افزارهای دوربرد هسته‌ای خود تا ۲۰۰۳ متعهد می‌کرد. از این گذشته، وی پس از ادعای نقض قانون منطقۀ پرواز ممنوع، که سازمان ملل مقرر کرده بود، از بمباران هدف‌های راهبردی در عراق حمایت کرد و این اقدام او مناقشۀ بیشتری برانگیخت.