بیان الادیان

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بَیانُ‌الاَدیان

کتابی دربارۀ ادیان و مذاهب به فارسی از ابوالمعالی محمد بن عبیدالله (قرن ۵ق). مؤلف که از تبار علویان و احتمالاً شیعه بود، کتاب را در پنج باب پرداخته است: ۱. اقرار به وجود صانع؛ ۲. مذاهب پیش از اسلام؛ ۳. حدیث افتراق؛ ۴. مذاهب و فرقه‌های اسلامی و ۵. بیان حکایات مدعیان نوبت. وی در نقل مطالب کتاب به منابع مورد استفادۀ خود اشاره کرده است. نثر کتاب، ادیبانه و سلیس است. بیان‌الادیان، بارها به‌چاپ رسیده است. شفر در ۱۸۸۳، و عباس اقبال آشتیانی در ۱۳۱۲ش آن را منتشر کردند. متن تصحیح‌شده و کامل آن به کوشش هاشم رضی (تهران، ۱۳۴۲)، محمد دبیرسیاقی (تهران، ۱۳۷۶) و محمدتقی دانش‌پژوه (تهران، ۱۳۷۶) چاپ و منتشر شده است. هانری ماسه بخشی از آن را به زبان فرانسه و یحیی بن خشاب متن کامل کتاب را به عربی ترجمه کرده است.