بیت المال

بِیتُ‌المال
در لغت به خزانۀ دولت اسلامی گویند و در اصطلاح جایی است که مالی که به همۀ مسلمانان تعلق دارد، مانند جزیه، خراج مقاسمه، اموالی که برای مصرف در راه خیر وصیت شده‌اند و زکات‌هایی که باید فی سبیل‌الله خرج شوند، در آن گرد آمده است. بنابراین جایی که در آن زکات، خمس، صدقات و سایر اموالی که به طایفه‌ای خاص از مسلمانان مانند فقرا اختصاص دارد، گرد می‌آید، بیت‌المال نیست. بیت‌المال در مصالح عامۀ مسلمانان مصرف می‌شود؛ از این‌رو، نمی‌توان آن را منحصراً به طایفه‌ای خاص از مسلمانان، مانند فقرا یا سادات داد. همۀ کسانی که به اموری واجب چون قضاوت اشتغال دارند و به جهت واجب‌بودن کار خود نمی‌توانند اجرت بگیرند، می‌توانند از بیت‌المال ارتزاق کنند. اموالی را که باید صرف طایفه‌ای خاص از مسلمانان شود؛ مانند زکات و خمس که مثلاً‌ صرف فقرا می‌شوند، نمی‌توان همچون بیت‌المال صرف مصالح عامه کرد.