بیت المقدس، عملیات
بِیت‌المقدّس، عملیّات
نام هفت عملیات جنگی ایران در جنگ با عراق. عملیات بیتالمقدسِ ۱ در جبهۀ جنوب در غرب کارون، با رمز «یا علی بن ابی‌طالب» از ۱۰ اردیبهشت تا ۳ خرداد ۱۳۶۱، با هدف آزادسازی شهرهای خرمشهر و هویزه، جادۀ اهواز‌ـ‌خرمشهر، خارج‌ساختن شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد، و جادۀ اهوازـ‌آبادان از بُردِ توپخانۀ دشمن و تأمین مرز بین‌المللی صورت گرفت. سپاه و ارتش این عملیات را طراحی و اجرا کردند. عملیات بیت‌المقدس ترکیبی از عملیات اصلی و پشتیبانی بود. عملیات پشتیبانی را قرارگاه مشترک سپاه و ارتش به نام «فجر» در منطقۀ فکّه در چهار مرحله انجام داد. در مرحلۀ سوم، ایران پیروزی چندانی به‌دست نیاورد، در مرحلۀ چهارم با انسداد جادۀ خرمشهرـ‌شلمچه و تأمین «نهر عرایض» و «پل نو» نیروهای عراقی تسلیم شدند و درنتیجه، در ساعت یازده صبح ۳ خرداد ۱۳۶۱ خرمشهر آزاد شد. در این عملیات، ۵۰۳۸ کیلومتر مربع از خاک کشور آزاد و ۱۸۰ کیلومتر از خط مرزی تأمین شد، ولی بخشی از شلمچه و طلائیه در اشغال دشمن ماند. عملیات بیتالمقدسِ ۲ تا ۶، در جبهۀ شمالی و منطقۀ سلیمانیه ـ عمدتاً در محور ماووت و حلبچه بود که به تناوب از ۲۵ دی ۱۳۶۶ تا ۲۷ اردیبهشت ۱۳۶۷ اجرا شد و نتیجۀ آن تصرف بیش از ۲۵۰ کیلومتر مربع از خاک عراق و تصرف ارتفاعات مهم در استان سلیمانیه بود. عملیات بیت‌المقدس ۷، در اواخر جنگ، در جبهۀ جنوب بود که عراق با استفاده از سلاح‌های شیمیایی توانست شبه‌جزیرۀ فاو و مناطق آزادشدۀ شلمچه را پس بگیرد. این عملیات در ۲۲ خرداد ۱۳۶۷ در منطقۀ شلمچه از سه محور اجرا شد و نیروهای ایران توانستند تا منطقۀ آن سوی کانال پرورش ماهی را پیش روند و پس از سه روز به مواضع قبلی خود بازگردند.