بیدستر
بیدَسْتر (beaver)
جونده[۱]ای آبزی با پاهای عقبی پردهدار، دم پهن، مسطح و پولکدار، و خز ضخیم ضد آب. این جانور دندانهای پیش بزرگی دارد و درختان را قطع میکند تا از پوست آنها تغذیه و از چوب آنها برای ساختن لانه استفاده کند. در لانه از نوزادان نگهداری و غذایش را نیز در آن ذخیره میکند. بیشتر اوقات زمستان را نیز در لانه میگذراند. دارای دو گونه است: گونۀ کاناداییCastor canadensis و گونه اروپایی Castor fiber. طول این جانور ۱.۴ متر و وزنش حدود بیست کیلوگرم است. این جانوران تکهمسرند و هر زوج هرساله جفتی دوقلو بهدنیا میآورد. قلمرو آنها حدود ۳ کیلومتر از رودخانه را دربر میگیرد. قادرند در جویبار سدهایی بسازند، و درنتیجه بهطور قابل ملاحظهای محیط را تغییر دهند. استخرهای ساخت آنها محل نگهداری مواد معدنی است و شرایط باروری را برای سایر گونهها فراهم میآورد. زیستتودۀ پلانکتونهای جانوری در این استخرها شاید ۱۰۰۰ مرتبه بیش از جاهای دیگر باشد. این جانوران زمانی در سراسر اروپا، شمال آسیا، و امریکای شمالی یافت میشدند، امّا درحالحاضر در اروپا فقط در مکانهای حفاظتشده باقی ماندهاند، و در جاهای دیگر کمیاب شدهاند. علت عمدۀ این امر،استفاده از خز آنهاست. در حدود ۱۵۵۰م بیدسترهای بریتانیا، بهعلت شکار بیش از حد بهمنظور استفاده از گوشت، خز، و ترشحات غددیشان، که مصرف دارویی داشت، منقرض شدند. طبیعیدانان دوران ویکتوریا[۲] در زمینۀ پرورش مجدد آنها شکست خوردند. در ۱۸۷۵ در جزیرۀ کوچک بیوت[۳] کلنیای شامل ۲۷ جانور یافت شد که در حدود ۱۸۹۰ ازبین رفتند. امّا از اوایل ۲۰۰۱ در اسکاتلند دوباره پرورش یافتند. در آوریل سال ۲۰۰۰ سازمان حفاظت طبیعی اسکاتلند[۴] پروژهای هفتساله و آزمایشی را راهاندازی کرد. اولین نوزادان این پروژه دوازده جانورند که نخستین جانوران بومی دوباره پرورشیافته در بریتانیا خواهند بود.