بیشاپ، مایکل (۱۹۳۶)

بیشاپ، مایْکِل (۱۹۳۶)(Bishop, Michael)

ویروس‌شناس امریکایی و متخصص زیست‌شناسی مولکولی. با هارولد وارموس به‌سبب کشف غده‌زادها (ژن‌های سرطان‌زا) به جایزۀ نوبل پزشکی و فیزیولوژی ۱۹۸۹ دست یافت. فعالیت بیش از اندازه یا تخریب غده‌زادها موجب تحریک یاخته‌های طبیعی و تقسیم کنترل‌ناپذیر آن‌ها می‌شود. آنان نشان دادند که ژنی معروف به src در برخی ویروس‌ها موجب تغییرشکل یاخته‌های پستانداران به‌شکل یاخته‌ای سرطانی می‌شود. ژن src نخستین غده‌زاد کشف شده بود. این ژن ازجمله در ویروس سارکوم پرندگان یافت می‌شود و در صورت تزریق به جوجه‌ها تومورهای بسیار بدخیم ایجاد می‌کند. بیشاپ همچنین نشان داد که ژن src ویروسی به‌شکل طبیعی در هستۀ برخی از یاخته‌های پستانداران یافت می‌شود و در چنین شرایطی به ژن یاخته‌ای معروف است. ژن یاخته‌ای تا حدودی در رشد و تمایز یا تخصصی‌شدن یاخته‌ها نقش دارد. براثر فعال‌شدن بیش از اندازه یا نقص در عمل ژن‌های یاخته‌ای، مثلاً براثر حضور ویروس، این گونه ژن‌ها آنزیمی معروف به تیروزین کیناز تولید می‌کنند که موجب تحریک آبشاری علامت‌های رشد در یاخته می‌شود و یاخته را وادار به تقسیم سریع می‌کند. بیشاپ در یورکِ پنسیلوانیا زاده شد و در مدرسۀ عالی گتیزبرگ و دانشکدۀ پزشکی هاروارد درس خواند. درپی کشف src، غده‌زادهای بسیاری یافت شده‌اند و امید می‌رود که متخصصان سرطان داروهایی بسازند که با جلوگیری از فعال‌شدن این ژن‌ها از سرطان جلوگیری کنند.