تابش

تابِش (radiation)
در فیزیک، گسیل انرژی تابشی به‌صورت ذره یا موج. بعضی از نمونه‌های آن عبارت‌اند از گرما، نور، ذرات آلفا، و ذرات بتا. همۀ اجسام گرم، گرما (تشعشع فروسرخ) تابش می‌کنند. گرمای تابیده‌شده هیچ نیازی به محیط انتقال ندارد و در خلأ هم منتقل می‌شود. بیشترین مقدار انرژی که به زمین می‌رسد ناشی از تابش انرژی گرمایی خورشید است. فقط بخش بسیار کوچکی از تابش گسیل‌شده از خورشید، که خورتاب نامیده می‌شود به سطح زمین می‌رسد؛ بخش بزرگی از آن، ازجمله امواج رادیویی، پرتوهای فرابنفش، و پرتوهای ایکس، هنگام عبور از جوّ جذب و پراکنده می‌شود. نور مرئی و پرتوهای فروسرخ از جوّ زمین عبور می‌کنند و پرتوهای فروسرخ دما را افزایش می‌دهند. به تابشی که زمین گسیل می‌کند تابش زمینه می‌گویند. مقدار گرمایی که از هر سطح تابش می‌شود، به نوع سطح و دمای آن بستگی دارد. سطح‌های سیاه و مات نسبت به سطوح برّاق و شفاف گرمای بیشتری را جذب، و درنتیجه تابش می‌کنند. سطح‌های براق به‌سبب بازتاباندن گرما در زمینۀ تابش گرما ضعیف عمل می‌کنند. مثلاً، روکش بخش خنک‌کنندۀ موتور اتومبیل را سیاه می‌سازند تا گرمای موتور را به‌صورت تابش گسیل کند. سطح فلاسک‌ها را هم به همین سبب به رنگ نقره‌ای براق درمی‌آورند که هیچ گرمایی را جذب و دفع نکند تا مایع داغ در آن داغ و مایع سرد هم سرد باقی بماند. بدن انسان با آهنگ ۱۰۰ ژول در ثانیه از خود گرما گسیل می‌کند که معادل با انرژی تابشی لامپ روشنایی ۱۰۰ واتی است.