تابکاری

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

تابْکاری (annealing)

سردکردن‌ کنترل‌‌شدۀ مادّه‌، به‌‌منظور افزایش‌ شکل‌پذیری‌[۱] و مقاومت‌ آن‌. در این‌ فرآیند، ابتدا مادّه‌ که معمولاً فلز یا شیشه است، را به‌ مدت‌ معیّن‌ و تا دمایی‌ معیّن گرما می‌دهند، سپس‌ آن‌ را به‌ آهستگی‌ سرد می‌کنند. این‌ فرآیند نوعی‌ عملیات‌ حرارتی‌[۲] است. فلزهای‌ شکل‌پذیر‌ را که‌ درنتیجۀ‌ سردکاری‌[۳] سخت‌ شده‌اند، می‌شود‌ با تابکاری‌ نرم‌ کرد. سیم‌های‌ ضخیم‌ را، قبل‌ از کشش‌ برای ساخت‌ سیم‌ باریک، تابکاری‌ می‌کنند. اشیایی شیشه‌ای که‌ در دمای‌ بالا ساخته‌ شده‌اند، اگر تابکاری‌ نشوند، ممکن‌ است‌ هنگام‌ سردشدن خودبه‌خود براثر تنش‌های‌ داخلی‌ بشکنند. در کارگاه‌های‌ جدید‌ شیشه‌گری‌، بطری‌ها را روی‌ نوار نقّاله‌ از داخل‌ کوره‌ای با دمای بالای ۵۰۰ درجۀ سانتی‌گراد‌ می‌گذرانند. سردکردن‌ بطری‌ها دو ساعت‌ طول‌ می‌کشد و درنتیجۀ‌ تابکاری‌، تنش‌ها به‌روش کنترل‌شده‌ای حذف‌ می‌شوند. تابکاری‌ خواص‌ نوریِ‌ شیشه‌ را نیز بهبود می‌بخشد.

 

 


  1. ductility
  2. heat treatment
  3. cold working