تای، قوم
تای، قوم (Thai)
(یا: تایلندی) اكثریت قومی در كشور تایلند و بخش شمالی میانمار[۱] (برمه). اقوام تای در جنوبغربی چین، لائوس[۲]، و ویتنام شمالی نیز زندگی میكنند. آنان به زبانهای تای، كه همگی به خانوادۀ زبانی چینی ـ تبتی[۳] تعلق دارند، تكلم میكنند، شمار آنان به بیش از۶۰میلیون نفر میرسد و اكثریتشان در تایلند بهسر میبرند. اغلب تایها بوداییمذهباند، اما آثاری از باورهای قدیمی آنان به خدایی موسوم به فی[۴] هنوز در ایشان باقی است. بهنظر میرسد كه فرهنگ تای در حدود ۳هزار سال پیش، از منطقهای در جنوب رود یانگزی[۵] ریشه گرفته باشد. در طول قرن ۱۳م اقوام تای زیر فشار امپراتوری مغول به طرف جنوب مهاجرت كردند. آنان در بسیاری از مناطق جای اقوام بومی مون ـ خمر[۶] را گرفتند و یا با آنها پیوند خوردند. تایها نیز در دورهای درگیر مقابلۀ نظامی با برمه شدند. اكثریت تایها، بهجز تایهای سیاه و سفید ویتنام، بوداییهای هینایانا[۷] (چرخِ كوچك)اند. هرچند اكثر اقوام تای از قبیل شان[۸]ها، لائو[۹]ها و سیامی[۱۰]ها (تایلندیها) از انواع خطهای مبتنی بر الفبای هندی استفاده میكنند، برخی از آنان هم خطی مشتق از حروف چینی دارند. در برخی از موارد نیز، بهویژه در تایلند، خط رومی رواج یافته است. اكثر تایها در روستاهای كشاورزی زندگی میكنند و با روش كشاورزی آبی به كشت برنج مشغولاند. تایلند نیز مراكز شهری گسترده و اقتصاد صنعتی در حال توسعه دارد.