تایمنی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

تایُمْنی

ایل بزرگ افغان، از ایلات چهاراویماق، ساکن نواحی غور و کوه سیاه‌بند و چَشت در شمال غرب افغانستان، مرکب از دو بخش به نام‌های قبچاق و درزی. اینان در اصل از کاکری‌های افغان جدا شده‌اند. در گذشته‌ از سنیان متعصب به‌شمار می‌آمدند و دائماً با هزاره‌جات افغان در جنگ و ستیز بودند. جمعیت تایمنی‌ها در عصر ناصرالدین‌شاه بالغ بر ۱۵هزار خانوار بود که غالباً چادرنشین بودند. با رشد فرهنگ یکجانشینی از شمار چادرنشینان به‌شدت کاسته است. دلاورخان تایمنی، پس از سقوط صفویه، حاکم مستقل غور شد. جنگ‌های او با قوای نادرشاه تا ۱۱۴۸ـ۱۱۴۹ق ادامه داشت. تایمنی‌ها برای مدتی هوادار شاهرخ افشار و سید محمد متولی بودند و پس از آن به خدمت احمدخان ابدالی درآمدند. تایمنی‌ها در شورش صوفی اسلام در ۱۲۲۲ق و طغیان فتح‌خان بارک‌زایی، وزیر هرات، در ۱۲۳۳ق و شورش کامران میرزا ابدالی، حاکم هرات، در ۱۲۵۳ق شرکت داشتند. ابراهیم‌خان تایمنی در ۱۲۶۸ق، اطاعت خود را از دولت ناصرالدین‌شاه اعلام کرد. تایمنی‌ها، پس از جدایی قطعی هرات از کشور ایران، بر سلطۀ دولت بارک‌زایی افغانستان گردن نهادند.