تجسیم
تَجسیم
(در لغت بهمعنای مُجسَّمکردن و جسم انگاشتن) در اصطلاح متکلمان، جسم انگاشتن خدای تعالی. نظریهای که بنا برقول مشهور از سوی کَرّامیه (مُجَسِّمه) ابراز شده است و برطبق آن، خداوند، جسمی است چون دیگر اجسام و به تعبیر دقیقتر، خداوند، جسمی است چون انسان و همانند او دارای گوشت و خون است و به جوانی زیبا با گیسوی شکندرشکن، یا به پیرمردی سپیدروی و سیاهموی شبیه است. تجسیم و تشبیه، لازم و ملزوم یکدیگرند و مراد از هر دو، درنهایت، انسانانگاری خداست. فقط نعمانیه بر تشبیه بدون تجسیم تأکید ورزیدهاند و خدا را شبیه انسان الهی (مجرّد) دانستهاند. گروههای کلامی مختلف در طول تاریخ یکدیگر را به اعتقاد به «تجسیم خداوند» متهم کردهاند.