تحت الحمایگی
تحتالحِمایِگی (protectorate)
در گذشته در قوانین بینالملل، چنانکه کشور کوچکی تحت کنترل مستقیم یا غیرمستقیم کشوری بزرگتر قرار میگرفت تحتالحمایگی خوانده میشد. معادل این اصطلاح در قرن ۲۰ سرزمین تحت قیمومت[۱] بود. کشورهای تحتالحمایۀ بریتانیا[۲] سرزمینهایی بودند که کشور حمایتکننده مسئولیت امور خارجی و دفاعی آنها را برعهده داشت. این تحتالحمایهها معمولاً بهمنزلۀ ابزاری برای اِعمال کنترل یا نفوذ بر سرزمینهای خاصی بودند که کشور حمایتکننده در آنها منافع عمدۀ مالی، تجاری، و نظایر آن را داشت. قدرت و نهادهای مردم بومی معمولاً منطبق با سیاست «حکومت غیرمستقیم» کشور حمایتکننده حفظ میشد. در واقع، با بسیاری از کشورهای تحتالحمایه در نهایت مانند مستعمرات رفتار میشد. این کشورها را باید از کشورهایی که تحت ادارۀ انگلستان بودند و نظارت کمتری بر آنها اِعمال میشد، متمایز دانست. کشورهای تحتالحمایۀ سابق بریتانیا عبارت بودند از عدن[۳]، زنگبار[۴]، نیجریه، نیاسالند[۵]، رودزیای شمالی[۶] (زیمبابوه)، و اوگاندا. در کشورهای تحتالحمایۀ بریتانیا ساکنان بومی تبعۀ انگلستان نبودند، بلکه چنانچه به تابعیت کشوری مستقل در نمیآمدند، افراد تحت حمایت انگلستان محسوب میشدند.