تخسی

تُخْسی

طایفۀ ترک، منسوب به ناحیۀ تُخس، ساکن ناحیه قُیای. ناحیه تُخس از شرق و شمال به سرزمین چِگِل‌ها، از غرب به قلمرو قرقیزها و از جنوب به بوم‌زیست خلخ‌/قرلق‌ها محدود بود. اینان مردمی چادرنشین بودند و با گله‌های خود ییلاق ـ قشلاق می‌کردند. سبکتکین، مؤسس سلسلۀ غزنویان، به اسارت این مردم درآمد و در بازار برده‌فروشان چاچ فروخته شد. تخسی‌ها از دو گروه به نام‌های لازنه و فراخیه تشکیل می‌شدند. این مردم، به احتمال بسیار زیاد، همانند قرلق‌ها و چگل‌ها و یغماها، از عناصر اصلی دولت قراخانیان (از ۳۱۵ تا ۶۰۹ ق) بودند.