تخصیص

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

تَخْصیص
اصطلاحی در اصول فقه، به‌معنی اخراج حکمی از موضوع؛ چنان‌که موردی از نظر موضوع داخل و از نظر حکم خارج باشد؛ مثلاً در «ماه رمضان بر هر مکلّفی روزه گرفتن واجب است، مگر بیمار و مسافر» (بقره، ۱۸۵) در این عبارت، «بیمار» یا «مسافر» در موضوع عبارت «هر مکلف» داخل است؛ چون او نیز مکلّف است امّا حکم وجوب روزه، از او استثنا شده است. فرق بین تخصیص و تخصص آن است که در تخصیص، یک مورد، در موضوع داخل است اما حکم از آن استثنا می‌شود ولی در تخصص، مورد مفروض، اساساً در موضوع داخل نیست. نیز ← تخصص