تخلیه هیجانی
تخلیۀ هیجانی (catharsis)
(یا: روان‌پالایی، برگرفته از واژۀ یونانی کاتارسیس به‌معنای پالایش و در روان‌شناسی به‌معنای پالایش روانی) در روان‌شناسی، شیوه‌ای درمانی از طریق رهاسازی از هیجاناتی که موجب تنش یا اضطراب می‌شوند. این اصطلاح نخستین‌بار در ۱۸۹۵ توسط زیگموند فروید[۱] و یوزف برویر[۲] در نخستین کارهایشان دربارۀ هیستری[۳]، برای درمان بیماران از روش هیپنوتیسم[۴]، به‌کار می‌رفت. بعضی از بیماران با هیپنوتیسم تعارض‌های سرکوب‌شده یا رخدادهای هیجان‌انگیز را دوباره تجربه کردند. با به سطح آوردن این تجربه‌ها، تنش‌ها تخلیه شد و علائم بیماری کاهش یافت. فروید این حالت را «درمان با تخلیۀ هیجانی[۵]» نامید. او بعدها همین تأثیر را بدون هیپنوتیسم، و با استفاده از روش تداعی آزاد[۶]، در بیمارانش ایجاد کرد. فرآیند تخلیۀ هیجانی مستلزم کشاندن هیجانات سرکوب‌شده به سطح هشیاری است. صحبت از احساس‌ها و رخدادهای ناراحت‌کننده ممکن است فقط به رهایی سطحی و کوتاه‌مدت بینجامد، اما درمان با تخلیۀ هیجانی به رفع اضطراب، برای طولانی‌‌مدت، منجر می‌شود.