ترانسفورماتور
ترانْسفورماتور (transformer)
وسیله‌ای برای تبدیل جریان متناوبی[۱] با یک ولتاژ معین به جریان متناوبی با ولتاژ دیگر، بدون تغییر بسامد[۲]، و بر اساس القای الکترومغناطیسی[۳]. از ترانسفورماتور در دستگاه‌های برقی متفاوت و به‌ویژه برای انتقال برق استفاده می‌کنند. برای انتقال برق، ولتاژهای بالا و جریان‌های پایین را به‌کار می‌گیرند. ترانسفورماتور دو سیم‌پیچ (کویل)[۴] دارد: پیچک اولیه‌ای برای ورودی و پیچک ثانویه‌ای برای خروجی که روی هستۀ آهنی مشترکی پیچیده شده‌اند. نسبت ولتاژ اولیه به ثانویه با تعداد دورهای سیم‌پیچیِ پیچک‌های اولیه و ثانویه تناسب مستقیم، ولی با نسبت جریان‌ها تناسب معکوس دارد. در ترانسفورماتور افزاینده[۵] تعداد دور پیچک ثانویه از پیچک اولیه بیشتر است و بنابراین، ولتاژی که در پیچک ثانویه القا می‌شود، از ولتاژ پیچک اولیه بزرگ‌تر است. اگر تعداد دور پیچک اولیه NP و تعداد دور پیچک ثانویه NS باشد و ولتاژها را به ترتیب با VP و VS نشان دهیم، آن‌گاه (فرمول ۱) مثلاً، اگر پیچک اولیه ۲۰۰ دور و پیچک ثانویه ۲هزار دور سیمِ پیچیده داشته باشند، آن‌گاه ولتاژی که در پیچک ثانویه القا می‌شود، ۱۰ برابر ولتاژ پیچک اولیه است.
فرمول ۱:
در ترانسفورماتور کاهنده[۶] تعداد دور سیم‌پیچیِ پیچک اولیه از تعداد دور سیم‌پیچیِ پیچک ثانویه بیشتر، و بنابراین ولتاژی که در پیچک ثانویه القا می‌شود، از ولتاژ پیچک اولیه کمتر است. فرمول قبل در این مورد نیز صادق است، بنابراین اگر روی پیچک اولیه ۲هزار دور، و روی پیچک ثانویه ۲۰۰ دور سیم پیچیده شود، آن‌گاه ولتاژ القا شده در پیچک ثانویه ۱۰/۱ ولتاژ پیچک اولیه است.