تروبادور
تروبادور (troubadour)
شاعر ـ موسیقی‌دان اهل پرووانس[۱] و جنوب فرانسه در قرن‌های ۱۲ و ۱۳م. تروبادورها سرمنشأ نوعی شعر تغزلی بودند که به بازگو‌کردن مضمون‌های مربوط به عشق درباری و پرداختن تصویری آرمانی از زنان و ستایش آرمان‌های سلحشوری و جوانمردی آن دوران اختصاص داشت. از موسیقی آنان، که به‌صورت شفاهی انتقال می‌یافت، چندان نشانی در دست نیست. ازجمله تروبادورها عبارت‌اند از برتران دو بورن[۲] (ح ۱۱۴۰ـ۱۲۱۵)، که دانته[۳] از او نام برده است، آرنو دانیِّل[۴]، و برنار دو وانتادور[۵]. ترووِرها نیز طبقۀ مشابهی از شاعر ـ موسیقی‌دانان بودند که در همان دوران در شمال فرانسه و انگلستان فعالیت می‌کردند. سنت تروبادوری با مینه‌زینگرهای آلمانی همگام بود. شعرهای تروبادورها معمولاً پوئِزی کورتواز[۶] (شعرهای درباری، بیشتر ترانه‌های عاشقانه، و در کنارشان اشعار هجوآمیز و سبک‌های دیگر) بودند، اما ترووِرها بیشتر از شانسون آ پرسوناژ[۷] (ترانه‌های روایی) استفاده می‌کردند. تروبادورها شعرهای‌شان را خود می‌سرودند و احتمالاً ملودی‌ها را نیز خود می‌ساختند؛ حدود ۲۵۰۰ ترانۀ تروبادوری از آنان برجا مانده، که ملودی ۲۸۰ قطعه معلوم و مشخص است. حدود ۲هزار شعر نیز از تروورها باقی‌مانده است، که بیشترشان با موسیقی همراه‌اند. ملودی این آثار با نت‌نویسی‌ای نوشته شده است که فقط زیرایی نت‌ها را نشان می‌دهد. ریتم آن‌ها یا به حافظه سپرده و یا از روی وزن شعر تعیین می‌شد، مسئله‌ای که هنوز پاسخی قطعی نیافته است. طبق باور همگان این ترانه‌ها با سازهای نوع چنگ یا لوت، توسط خود تروبادورها و تروورها یا ملازمان‌شان همراهی می‌شده‌اند، زیرا بیشتر تروبادورها اشراف‌زادگانی بودند که در دربارها و خانه‌های اشرافی هنرنمایی می‌کردند.