ترومن، هری (۱۸۸۴ـ۱۹۷۲)
ترومن، هَری (۱۸۸۴ـ۱۹۷۲)(Truman, Harry)
| هَری ترومن Harry Truman | |
|---|---|
| زادروز |
1884م |
| درگذشت | 1972م |
| ملیت | امریکایی |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
سی‌وسومین رئیس‌جمهور امریکا (۱۹۴۵ـ۱۹۵۳)، از حزب دموکرات. در ژانویۀ ۱۹۴۵، معاون رئیس‌جمهور فرانکلین دی روزولت[۱]، و پس از درگذشت او، در آوریل همان سال، رئیس‌جمهور شد. به منظور پایان‌دادن به جنگ جهانی دوم، ژاپن را بمباران اتمی کرد و برای احیای اقتصادِ پس از جنگ اروپای غربی، برنامۀ مارشال را عملی ساخت و از برنامۀ جامعۀ اروپا[۲] (اتحادیۀ اروپا[۳]ی کنونی) و ناتو[۴] (ازجمله مسلح‌کردن دوبارۀ آلمان غربی) حمایت کرد. در لامار[۵]، واقع در میسوری زاده شد. در زمین پدری نزدیک ایندیپندنس[۶] ۱۲ سال کشاورزی کرد. پس از ورود امریکا به جنگ جهانی اول، به ارتش پیوست و در فرانسه جنگید. در ۱۹۲۲ قاضی جکسون کاونتی[۷]، و در ۱۹۳۴ سناتور شد و آخرین معاون روزولت بود. در ژوییۀ ۱۹۴۵ ترومن در مقام رئیس‌جمهور در کنفرانس پوتسدام[۸] شرکت کرد. در ۱۹۴۷، اصل ترومن را اعلام کرد: سیاستی که برطبق آن به کشورهای آزاد و مقاوم در برابر کمونیسم، کمک می‌شد. پس از پیروزی غیر منتظره بر تامس دیویی[۹] (۱۹۰۲ـ۱۹۷۱)، فرماندار نیویورک، برای دومین‌بار به ریاست‌جمهوری رسید (۱۹۴۸). در احیای اقتصاد امریکا و تبدیل آن به شرایط زمان صلح مشکل داشت و در جلوگیری از تعقیب و آزار کمونیست‌های مظنون، نظیر الجر هیس[۱۰]، موفق نبود. در کره، با حملۀ کره به جنوب شبه‌جزیره کره (۱۹۵۰) وارد جنگ شد و نیروهای امریکایی را تحت امر سربازان سازمان ملل متحد، به فرماندهی ژنرال مک‌آرتور، درآورد، اما زمانی که سیاست ژنرال با اهداف سازمان ملل متحد مغایرت یافت و خطر آغاز جنگ جهانی سوم را پدید آورد، مک‌آرتور[۱۱] را بر کنار کرد. تصمیم ترومن در واردنشدن به سرزمین چین، که عامل آن خیانت جاسوس دوجانبه کیم فیلبی[۱۲] بود، سبب ورود چین به جنگ کره شد. سیاست او برای مهار توسعه‌طلبی شوروی به جنگ سرد[۱۳] طولانی با شوروی منجر شد. ترومن در عقب‌نشینی ارتش سرخ شوروی از صفحات شمالی ایران، پس از پایان جنگ جهانی دوم نقش داشت. ترومن پس از بازنشستگی در ایندیپندنسِ میسوری زندگی کرد.