ترک

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

تَرْک

(در لغت به‌معنای رهاکردن و واگذاردن) در اصطلاح اهل عرفان و دین، چشم‌پوشیدن و بُریدن هر نوع تعلق خاطر به غیر از معبود حقیقی یعنی خداوند. در نظر اهل عرفان، ترک شرایط و آداب و اقسام مختلفی دارد که بدون آن‌ها سالک به سر منزل مقصود نمی‌رسد. هریک از اقسام ترک نیز طلب و خواسته‌ای را دنبال می‌کند، ازجمله ترک دنیا در طلب آخرت، ترک هوای نفس برای صفای باطن، و ترک خواب در طلب بیداری باطن. اقسام ترک از شروط سلوک سالکان است و هر سالک با انجام هریک از آن‌ها رتبه‌ای ارتقا می‌یابد و قدمی به حق نزدیک‌تر می‌شود. اصلی‌ترین و مهم‌ترین مراحل ترک نزد عارفان و صوفیان ترک جاه و مقام، گناه، مال و ریاست‌طلبی است. ترک کمابیش در همۀ نظام‌های اخلاقی وجود دارد. در اسلام از برترین اعمال ترک محرمات است. مثلاً روزۀ ماه رمضان که مبتنی بر ترک‌های گوناگون است، ثواب بسیار و پاداش الهی دارد. آیین بودا مبتنی بر ترک امیال شخصی است و آیین هندو در نهایت، پس از بارها مرگ و نوزایی، توفیق گسیختن پیوند با دنیای مادی را حاصل می‌کند. شریعت موسوی نیز پُر از دستورهای ترک منهیات است که در مسیحیت تداوم می‌یابد.