تشعیر

تَشْعیر

اصطلاحی در کتاب‌آرایی به مفهوم نقش‌زدن در حاشیۀ صفحات با خطوط نازک طلایی. تشعیر در نسخه‌های خطی، قطعات، و مرقعات نفیس تنوع فراوانی داشته و معمولاً با آب طلا و گاه با رنگ‌های دیگر صورت می‌گرفته است. تشعیر از مادۀ «شعر» (موی) گرفته شده و نوعی تذهیب ساده با خطوط مویی و نقوش درهم و ریز است. تشعیر در کتب خطی قرن ۹و۱۰ق دیده می‌شود، اما سابقۀ آن را کهن‌تر دانسته‌اند. نقش‌مایه‌های تشعیر نقوش جانوران، گل و گیاه، کوچ قبایل و مناظر بوده است. تشعیر اساساً حد فاصل میان تذهیب و تصویر است. در اواسط قرن ۱۱ق، طلا اندازی از رونق افتاد و گاه نیز تصاویر تشعیر از حاشیه به وسط صفحه کشیده شد.