تصرف رودخانه

تَصرّف رودخانه (river capture)

انحراف سرچشمه‌های رودخانه، به سوی رودخانۀ مجاور. تصرف رودخانه هنگامی روی می‌دهد که جریان آب موجب فرسایش قهقرایی سریع (فرسایش رو به عقب تا سرچشمه) شود. سرانجام رودخانه بستر رودخانۀ مجاور را قطع می‌کند و سبب انحراف یا تصرف سرچشمۀ آن می‌شود. سپس، آب سرچشمه روی تراز پایین‌تری از شیب تند، با نام رودشکن، جاری می‌شود و غالباً پیچ تندی ایجاد می‌کند که به پیچ تصرف موسوم است. در این ناحیه آبشار تشکیل می‌شود. سپس بازجوان‌شدگی روی می‌دهد و سبب فرسایش سریع رو به پایین می‌شود. نمونۀ بارز این پدیده، تصرف رود برن بر اثر عمل رود لید، در دِون انگلستان است.

 

---