تعصیب

تَعْصیب
(از ریشه عُصْبه به معنای خویشاوندان ذکور پدری) اصطلاحی در فقه، شکلی از توارث که در آن ماترک متوفی، بیشتر از فروض (سهم‌های ورّاث) باشد. مثلاً‌ متوفایی، پدر و یک دختر دارد. سهم پدر ۶/۱ و سهم دختر ۲/۱ است که مجموع آن ۶/۴ می‌شود، ۶/۲ ماترک او اضافه است. اهل سنت معتقدند که باقی‌ماندۀ ترکه به اقربای ذکور پدری پرداخت می‌شود؛ ولو آن‌که در طبقات پایین‌تر باشند. در همین مثال اگر در همان طبقه وارث ذکور نبود، مازاد ترکه به ورّاث ذکور پدری طبقۀ بعد، مانند برادر، برادرزاده، یا عمو داده می‌شود؛ اما امامیه معتقدند که مازاد را باید بین ورّاثی که سهم می‌برند به نسبت سهمشان تقسیم کرد؛ جز زن، شوهر و مادر (چنانچه حاجب داشته باشد). از این‌رو در این مثال، بنابر قواعد شیعی، سهم دختر ۶/۱ (= ۲/۱×۶/۲) و سهم پدر ۶/۳ (= ۶/۱×۶/۲) می‌شود.