تفنگ
تفنگ
سلاح آتشین انفرادی، متشکل از لوله‌ای فلزی که در داخل آن شیارهایی مارپیچ به‌نام خان به‌منظور افزایش دقت و بُرد گلوله تعبیه شده است و این لوله به قسمت چوبی یا کائوچویی موسوم به قنداق تفنگ متصل است، که به هنگام شلیک گلوله به شانۀ تیرانداز تکیه داده می‌شود. قطعه‌ای فلزی به‌نام گَلَنْگَدَن، فشنگ را در جلوی خان در لوله قرار می‌دهد و با کشیدن زبانه‌ای به‌نام ماشه، با فشار گاز حاصل از انفجار چاشنی، که ماده‌ای منفجره است، گلوله به سمت هدف پرتاب می‌شود. تفنگ احتمالاً در اوایل قرن ۱۶م در آلمان اختراع شد، امّا کاربرد آن از قرن ۱۸م رواج گرفت. تفنگ‌های اولیه را با ریختن باروت و تکه‌های فلزی، به‌ویژه سرب، از دهانۀ آن پر می‌کردند. این تفنگ‌ها را سرپر می‌خواندند. بعدها فشنگ اختراع شد که استفاده از تفنگ را آسان‌تر و سریع‌تر ساخت و تفنگ ته‌پر به‌وجود آمد. تفنگ نیمه خودکار در جنگ جهانی دوم ابداع شد و به‌کار رفت. در زمان ما تفنگ‌های خودکار که قادر به شلیک تک‌تیر و رگبارند، سلاح انفرادی سازمانی نیروهای مسلح در تمام دنیا هستند. مشهورترین این تفنگ‌ها عبارت‌اند از: کلاشینکف، ژ ـ ۳ و ام ـ ۱۶. دقت تیر، برد زیاد و نواخت تیر این تفنگ‌ها بسیار بالا است. با نصب دوربین روی تفنگ می‌توان دقت هدف‌گیری را افزایش داد. تفنگ‌های بادی و شکاری نیز مورد استفادۀ غیر نظامیان قرار می‌گیرد. اولین تفنگ‌های سرپر در ایران از روسیه و اروپا وارد شدند و در دست سپاهیان ایران در دوران قاجار قرار گرفتند. تفنگ‌های قدیم که در ایران کاربرد داشتند، عبارت بودند از تفنگ معروف به حسن موسی، ورندیل و برنو. بعدها تفنگ ام ـ۱ ساخت امریکا سلاح انفرادی سازمانی ارتش ایران شد. با مدرن‌تر شدن ارتش، تفنگ آلمانی ژـ۳ و کلاشینکف جای سلاح‌های قدیمی را گرفتند. کارخانه‌های اسلحه‌سازی ارتش و صنایع دفاعی ایران توانایی تولید تفنگ‌های امروزی را دارند.