تل ماسه
تَلْ‌ماسِه (dune)
تپه یا پشته‌ای از ماسۀ بادرانشی[۱]. در سواحل و بیابان‌ها فراوان‌اند. ماسه‌های سست با باد جابه‌جا و به بالایِ سمت رو به بادِ تل‌ماسه رانده می‌شوند. سپس، ذرّات ماسه به‌سمت پشت به بادِ تل‌ماسه فرومی‌افتند و این عمل مدام تکرار می‌شود. به این ترتیب، تل‌ماسه رفته‌رفته به سمت پایین‌دست جهت باد حرکت می‌کند. تل‌ماسه‌ها در نواحی دارای ماسۀ زیاد، بادهای شدید، بارندگی کم، و نبود گیاهان یا موانع بازدارندۀ ماسه شکل می‌گیرند. در بیابان‌های ماسه‌ای، تل‌ماسه‌های هلالی‌شکل را برخان[۲] می‌نامند. تل‌ماسه‌های شمشیری[۳] طویل و در امتداد وزش بادند، و تل‌ماسه‌های ستاره‌ای[۴] را بادهای نامنظم ایجاد می‌کنند. سازندهای تل‌ماسه در صحرای نامیب[۵]، در نامیبیا[۶]، واقع در جنوب غرب افریقا قرار دارند.