تهویه مطبوع
تهویۀ مطبوع (air conditioning)
سیستم تنظیم وضعیت هوای داخل ساختمان یا خودرو. دستگاه کامل تهویۀ مطبوع دما و رطوبت هوا را تنظیم می‌کند، گردوغبار و بوهای بد هوا را می‌گیرد، و با بادبزن (پنکه) هوا را به گردش درمی‌آورد. ویلیس هَویلند کَریر[۱]، مخترع امریکایی (۱۸۷۶ـ۱۹۵۰)، نخستین دستگاه کارامد تهویۀ مطبوع را در ۱۹۰۲، برای چاپخانه‌ای در نیویورک ساخت. در دستگاه تهویۀ مطبوع، نوعی واحد تبرید[۲]، شامل یک کمپرسور[۳] (متراکم‌کننده) و یک کندانسور (چگالنده[۴]) هوا را خنک می‌کند. فیلتر و زغال چوب فعال[۵] نیز هوا را تصفیه می‌کند. رطوبت هوا براثر میعان بخار آب روی صفحه‌های فلزی سرد گرفته می‌شود. هوا را المنت‌های برقی و در دستگاه‌های بزرگ، لوله‌هایی که آب داغ یا بخار آب از آن‌ها عبور می‌کند گرم می‌کنند. هوای خنک و خشک را با گذراندن از روی تشتک‌های آب یا از میان افشانه‌های آب مرطوب می‌کنند. نخستین دستگاه‌های تهویۀ مطبوع در کارخانه‌های نساجی قرن ۱۹ به کار رفتند. در آن‌ها از پاشش آب برای خنک و مرطوب‌‌کردن هوای محیط استفاده می‌شد. در فضاپیماها، دستگاه تهویۀ مطبوع مخصوصی نصب می‌شود که بخشی از سیستم حفظ حیات است. این دستگاه اکسیژن لازم برای تنفس فضانوردان را تأمین می‌کند و دی‌اکسید کربن بازدم آن‌ها را ازبین می‌برد. با دمش فواره‌های هوا[۶]ی خنک از بالای سر، فضاهای باز را نیز خنک می‌کنند.