تورانشاه، خواجه جلال الدین ( ـ۷۸۷ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

تورانْشاه، خواجه جلال‌الدّین ( ـ۷۸۷ق)

وزیر شاه‌ شجاع‌. وی‌ را چندی شاه‌ شجاع‌ حاکم‌ ابرقو کرد. زمانی‌که‌ شاه‌ محمود، برادر شاه‌ شجاع‌، شیراز را تصرف‌ کرد و شاه‌ شجاع‌ به‌سوی‌ ابرقو فراری شد، تورانشاه‌ به‌ نیکی‌ او را خدمت‌ کرد و همچنان‌ به‌ تنظیم‌ امور مملکت‌ مشغول‌ و وزیر او شد. پس‌ از تصرف‌ شیراز به دست شاه‌ شجاع،‌ در زمان‌ وزارت‌ شاه‌ رکن‌الدین‌ حسین‌ به‌ خاطر توهمی‌ که‌ شاه‌ شجاع‌ از خواجه‌ جلال‌الدین‌ تورانشاه‌ و خواجه‌ همام‌الدین‌ داشت‌، آن‌ دو را متهم‌ به‌ تبانی‌ با شاه‌ محمود کرد تا در صورت‌ حمله‌ به‌ شیراز، دروازۀ‌ شهر را به‌ رویش‌ بگشایند، اما پس‌ از تفحص‌ و اقرار وزیر به طراحی‌ توطئه‌، شاه‌ وزیر را برکنار و جلال‌الدین‌ را به‌ وزارت‌ منصوب‌ کرد. بعد از مرگ‌ شاه‌ شجاع‌، در دورۀ‌ سلطنت‌ زین‌العابدین‌ در شیراز، خواجه‌ جلال‌الدین‌ تورانشاه‌ مورد غضب‌ واقع‌ شد و سرانجام‌ در زیر شکنجه مرد. حافظ‌ او را در اشعار خود به‌ حق‌بینی‌ و حق‌گویی‌ ستوده‌ و از او با عناوین «تورانشاه عادل» «جلال ملک و دین» و «تورانشه خجسته» یاد کرده است‌.