توروایانا، نجیب الله (جلال آباد ۱۲۸۱ـ نیوجرسی ۱۳۴۴ش)
| نجیب‌الله توروایانا | |
|---|---|
| زادروز |
جلال‌آباد ۱۲۸۱ش |
| درگذشت | نیوجرسی ۱۳۴۴ش |
| ملیت | افغانستانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دکترای حقوق- انگلستان |
| شغل و تخصص اصلی | ادیب و تاریخ‌نگار |
| آثار | آریانا یا افغانستان در ۲ جلد (کابل، ۱۳۲۴ش)؛ مبارزۀ ما در راه آزادی (کابل، ۱۳۳۰ش)؛ سترابون و آریانا (کابل، ۱۳۲۴ش)؛ گزیدۀ داستان‌های اوشاس (کابل، ۱۳۶۶ش) |
| گروه مقاله | ادبیات فارسی |
| خویشاوندان سرشناس | حبیب‌الله‌خان افغان (دایی) |
نجیب‌الله توروایانا (جلال‌آباد ۱۲۸۱ـ نیوجرسی ۱۳۴۴ش)
شاعر، داستان‌نویس، تاریخ‌نگار و دولتمرد افغانستانی. خواهرزادۀ حبیب‌الله‌خان افغان و از نوادگان امیر دوست‌محمدخان، بنیانگذار سلسلۀ شاهان و امیرانِ محمدزائی در افغانستان، بود. در انگلستان درس خواند و در رشتۀ حقوق دانشنامۀ دکتری گرفت. پس از بازگشت به میهنش در دانشگاه کابل به تدریس پرداخت. دو سال وزیر معارف و سال‌ها سفیر کشورش در چند کشور، مانند هندوستان، بود.
توروایانا افزون بر فارسی و پشتو، انگلیسی و فرانسه و عربی و ترکی نیز می‌دانست. در حوزۀ ادبیات از پیش‌گامان داستان‌کوتاه‌نویسی نوین در افغانستان بوده و زبان داستان‌هایش آهنگین و شاعرانه است. وی را از نمایندگان رمانتیسیسم تاریخی در داستان‌نویسی معاصر افغانستان به حساب آورده‌اند. افزون بر داستان کوتاه، شعر هم می‌سرود. در زمینۀ تاریخ نیز تألیفاتی دارد. برخی از آثارش در مطبوعاتِ ایران چاپ شده است، از جمله مثنوی «شام هری» با تصویری از توروایانا در مجلۀ یغما و همچنین غزل «افسانۀ عشّاق» در همان مجله.
از آثارش: آریانا یا افغانستان در ۲ جلد (کابل، ۱۳۲۴ش)؛ مبارزۀ ما در راه آزادی (کابل، ۱۳۳۰ش)؛ سترابون و آریانا (کابل، ۱۳۲۴ش)؛ گزیدۀ داستان‌های اوشاس (کابل، ۱۳۶۶ش).