تولستوی، لیون (۱۸۲۸ـ۱۹۱۰)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

تولْستوی، لئون (۱۸۲۸ـ۱۹۱۰)(Tolstoy, Leo)

لئو تولستوي
لیون تولستوی
Leo Tolstoy
زادروز یاسنایا پالیانا، تولا ۱۸۲۸م
درگذشت ۱۹۱۰م
ملیت روسیه ای
نام‌های دیگر تلفظ روسی: لف تالستوی
تحصیلات و محل تحصیل دانشگاه قازان
شغل و تخصص اصلی رمان نویس
آثار جنگ و صلح (۱۸۶۳-۱۸۶۹)؛ آنا کارنینا (۱۸۷۳-۱۸۷۷)؛ رستاخیز (۱۹۰۰)؛ حاجی مراد (۱۸۹۶-۱۹۰۴)
گروه مقاله ادبیات غرب

(تلفظ روسی: لف تالستوی) رمان‌نویس روسی و نویسندۀ رمان‌های جنگ و صلح[۱] (۱۸۶۳ـ ۱۸۶۹) وآنا کارنینا[۲] (۱۸۷۳ـ ۱۸۷۷). اندیشه‌های ماتریالیستی (ماده‌گرایی) اروپای غربی او را آزار می‌داد و در دهه‌های ۱۸۶۰ و ۱۸۷۰ پیش‌گام «آموزش رایگان[۳]» شد. در ۱۸۸۰ بحران روحی عمیقی را از سرگذراند و دیدگاه‌های اخلاقی مختلفی اتخاذ کرد، ازجمله مقاومت انفعالی دربرابر شرّ، رد صاحبان قدرت (مذهب یا دولت) و مالکیت خصوصی، و بازگشت به مسیحیتی عرفانی. کلیسای ارتدوکس او را طرد و آثار بعدی او را ممنوع کرد. کودکی[۴] (۱۸۵۲) نخستین اثر منتشرشده‌اش بود؛ نخستین بخش از اثر سه‌بخشی او که با نوجوانی[۵] (۱۸۵۴) و جوانی[۶] (۱۸۵۷) تکمیل شد. قصه‌های سیواستوپل[۷] در ۱۸۵۶ منتشر شد. آثار بعدی او، که توضیح و اشاعۀ فلسفۀ شخصی او بعد از بحران روحی‌اش بود، عبارت‌اند از آنچه من بدان معتقدم[۸] (۱۸۸۳)، سونات کرویتسر[۹] (۱۸۸۹)، و رمان رستاخیز[۱۰] (۱۹۰۰). اشتیاق او به ترک اموال و زندگی همانند دهقانان سبب شد از خانواده‌اش جدا شود. سرانجام از خانه گریخت و در ایستگاه راه‌آهن آستاپوو[۱۱] براثر ذات‌الریه درگذشت.

تولستوی در مقام نویسنده تأثیری عظیم بر ادبیات بعد از خود برجا گذاشت، اما در مقام متفکر نفوذ چندانی نداشت؛ مهاتما گاندی[۱۲]، تنها پیرو بزرگ او در فلسفۀ مقاومت منفی دربرابر شرّ بود.

از خانواده‌ای اشرافی در یاسنایا پالیانا[۱۳]، نزدیک تولا[۱۴]، به‌دنیا آمد؛ اما در ۹سالگی یتیم شد. در دانشگاه قازان[۱۵] تحصیل کرد، اما تحصیلاتش را ادامه نداد و چند سالی به خوش‌گذرانی پرداخت. در ۱۸۵۱ به نیروهای روسی در قفقاز پیوست و در جنگ کریمه[۱۶] افسر توپخانه در دفاع از سیواستوپل بود. هنگامی‌که در قفقاز بود اثر زندگی‌نامه‌ای خود، کودکی و نوجوانی، را نوشت. پس از ورود به سن‌ پترزبورگ[۱۷] در ۱۸۵۵، محافل ادبی پایتخت از او همچون ستارۀ تازۀ ادبیات روسی استقبال کردند. دو سال بعد قصه‌های سیواستوپل، که بی‌پایگی اندیشه‌‌های رمانتیک تهور جنگی را نشان می‌داد، و جوانی را نوشت. در ۱۸۵۷ و ۱۸۶۰ سفرهایی طولانی به اروپای غربی کرد. در دهه‌های ۱۸۶۰ و ۱۸۷۰ بخش اعظم وقت و توان خود را وقف فعالیت‌های آموزشی کرد و به این منظور ادارۀ مدرسه‌ای در املاک خود را برعهده گرفت، مجلۀ ویژه‌ای انتشار داد و به‌منزلۀ یکی از پیش‌گامان «آموزش رایگان» متن‌هایی در این زمینه نوشت. دهه‌های ۱۸۶۰ و ۱۸۷۰ دورۀ عمیق‌ترین آثار ادبی او بود؛ جنگ و صلح و آنا کارنینا محصول این دوره است. زمانی که تولستوی رمان دوم را به‌پایان برد، دچار بحرانی روحی شد که در سال‌های بعد از میان رفت و برنامه‌ای جدید برای آموزش مذهبی و اجتماعی طرح کرد که برپایۀ طرد خشونت، ثروت، رابطۀ جنسی، و نیاز به اصلاح درونی خود، و نیز عشق به همۀ موجودات زنده بود. آثار او دربارۀ قواعد اخلاقی شخصی‌اش عبارت‌اند از: آنچه من بدان معتقدم، اعتراف[۱۸] (۱۸۸۴)، و چه باید کرد؟[۱۹] (۱۸۸۶).

تولستوی در هنر چیست؟[۲۰] (۱۸۹۶) بر این عقیده بود که هنر باید ساده و برای همگان مفهوم و از نظر اخلاقی اعتلادهنده باشد، از این‌رو «جزئیات اضافی» در آثار بزرگ واقع‌گرایانه‌اش را رد کرد.

آثار خلاق سال‌های آخر عمرش عبارت‌اند از: داستان‌های بلند مرگ ایوان ایلیچ[۲۱] (۱۸۸۴)، سونات کرویتسر، ارباب و نوکر[۲۲] (۱۸۹۵)، و حاجی مراد[۲۳] (۱۸۹۶ـ۱۹۰۴)؛ رمان رستاخیز؛ نمایش‌نامه‌های قدرت تاریکی[۲۴] (۱۸۸۶)، میوه‌های روشنگری[۲۵] (۱۸۹۰)، و جسد زنده[۲۶] (۱۹۰۰)؛ و داستان‌های پرطرفداری که همۀ آن‌ها کم‌وبیش فلسفۀ تازۀ او را تصویر و تبلیغ می‌کردند. مخالفت او با کلیسا و دولت، به دشمنی حکومت با او و تکفیرش منجر شد. شهرت آموزه‌های او خیلی زود به خارج از روسیه رسید و یاسنایا پالیانا مکانی برای زیارت شد. با این همه خود تولستوی، احساس بیگانگی روزافزونی با این دهکده و خانواده‌اش می‌کرد، زیرا با دیدگاه‌های او موافق نبودند. او که قادر نبود آرمان‌های ساده‌زیستی‌اش را با فضای ملک خانوادگی خود تطبیق دهد، مخفیانه یاسنایا پالیانا را ترک کرد و دَه روز بعد مرد.

 


  1. War and Peace
  2. Anna Karenina
  3. free education
  4. Childhood
  5. Boyhood
  6. Youth
  7. Tales from Sevastopol
  8. What I Believe
  9. The Kreutzer Sonata
  10. Resurrection
  11. Astapovo
  12. Mahatma Gandhi
  13. Yasnaya Polyana
  14. Tula
  15. Kazan University
  16. Crimean War
  17. St Petersburg
  18. A Confession
  19. ?What Are We To Do
  20. ?What is Art
  21. The Death of Ivan Ilich
  22. Master and Man
  23. Hadji-Murad
  24. The Power of Darkness
  25. The Fruits of Enlightenment
  26. The Living Corpse