تولوز لوترک، هانری (۱۸۶۴ـ۱۹۰۱)
| هانری تولوز لوترک Henri Toulouse-Lautrec | |
|---|---|
| زادروز |
آلبی، جنوب غربی فرانسه ۱۸۶۴م |
| درگذشت | ۱۹۰۱م |
| ملیت | فرانسوی |
| شغل و تخصص اصلی | نقاش و چاپگر |
| آثار | تابلوی رنگ روغنی دختری با طره (۱۸۹۸، موزه هنرهای معاصر تهران)، طراحی و نقاشی مجموعۀ سیرک |
| گروه مقاله | نگارگری و مجسمه سازی جهان |
تولوز لوترک، هانری (۱۸۶۴ـ۱۹۰۱م)(Toulouse-Lautrec, Henri)
نقاش فرانسوی. در پاریس کار کرد، و با سبکی که رنگ‌های پرمایه، طرح‌های جسورانه، و تکنیک خیره‌کننده، از مشخصات آن بود، به نقاشی از هنرمندان تماشاخانه‌ها و روسپیان پرداخت. تابلوی رنگ روغنی دختری با طرّۀ مو[۱] (۱۸۹۸م، موزۀ هنرهای معاصر تهران[۲]) از آثار شاخص اوست. از ۱۸۹۱م پوسترهای چاپ‌سنگی‌اش[۳] که از مهارت در اجرا و در عین حال خودانگیختگی در طراحی بهره داشتند، بسیار موفقیت‌آمیز بودند. آثار متأخرش در تکامل پوسترسازی نقش بسزایی داشتند. فعال‌ترین دورۀ کاری‌اش دهۀ ۱۸۸۵ـ۱۸۹۵م بود، که در مونمارتر[۴] پاریس به‌سر می‌بُرد. با هر نوع جمعی می‌جوشید و در کافه‌ها و کاباره‌ها و روسپی‌خانه‌ها به مشاهده و طراحی می‌پرداخت. سال‌های ۱۸۹۹ـ۱۹۰۱م در آسایشگاهی، طراحی و نقاشی مجموعۀ سیرک[۵] را به مددِ حافظه‌اش پی‌گرفت. لوترک از ادگار دگا[۶] متأثر بود، و در چاپنقش‌های سنگی رنگی‌اش از طرح و تکنیک باسمه‌های ژاپنی، ماهرانه بهره بُرد، شماری از این زمره آثارش در موزۀ هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود. پوسترهایی که برای مولن روژ[۷] و جاهای دیگر خلق کرد، در نوع خود از آثار کلاسیک‌اند. رنگِ روغنی را با نفت می‌آمیخت و روی تخته کار می‌کرد و جلوۀ ماتی به‌دست می‌آورد که دلخواهش بود و او را به طراحی سریع با رنگ قادر می‌ساخت؛ ولی در طراحی سیاه‌قلم و ساخت چاپنقش سنگی است که هنرش همتا ندارد. لوترک به نور و نفْسِ شکل چندان اهمیتی نمی‌داد، و بیشتر به حال‌وهوایی که منتقل می‌کرد، علاقه‌مند بود. تولوز لوترک در آلبی[۸]، جنوب غربی فرانسه، به‌دنیا آمد. از فرزندان کُنت‌های قدیمی تولوز[۹] بود. در کودکی هر دو پایش شکست و بدنش ناقص رشد کرد. اکنون حدس می‌زنند که به بیماری پیکونودیسوستوسیس[۱۰] مبتلا بوده است ـ بیماری موروثی نادری که موجب افزایش بیش از اندازۀ قطر استخوان‌ها، کوتاهی قد، و بی‌قوارگی جمجمه می‌شود.