مان، توماس (۱۸۷۵ـ۱۹۵۵)

مان، توماس (۱۸۷۵ـ۱۹۵۵)(Mann, Thomas)

توماس مان Thomas Man
زادروز	۱۸۷۵م
درگذشت	۱۹۵۵م
محل زندگی	آلمان- سوییس
ملیت	آلمانی
شغل و تخصص اصلی	رمان نویس
شغل و تخصص های دیگر	منتقد
آثار	اعترافات فلیکس کرول کلاه بردار (۱۹۵۴)
گروه مقاله	ادبیات غرب
خویشاوندان سرشناس	هاینریش مان (برادر)
جوایز و افتخارات	نوبل ادبیات (۱۹۲۹)

مان، توماس

رمان‌نویس و منتقد آلمانی. هنرمندی بسیار درون‌گرا که موضوعات آثارش را از تجربه‌ها و اندیشه‌های درونی خود می‌‌گرفت. دل‌مشغولی او در اواسط زندگی، مسئلۀ مرگ و موقعیت هنرمند در قبال جامعه بود. نخستین رمان او، بودِنبروک‌ها (۱۹۰۱)، داستان انحطاط تدریجی خانواده‌ای تاجر طی چهار نسل است که به موازات تحلیل نیروی فرهنگی اتفاق می‌افتد. کوه جادو (۱۹۲۴)، اثر بزرگ سمبلیک او، که دربارۀ بیماریِ ذهن‌ها و بدن‌های مریض و نیز مرض اروپاست، مسئلۀ فرهنگ را با توجه به زندگی بررسی می‌کند. از میان داستان‌های کوتاه او مرگ در ونیز (۱۹۱۳) شایان ذکر است. در ۱۹۲۹ برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شد. مان در لوبک به‌دنیا آمد. برادر جوان‌تر هاینریش مان بود. در ادارۀ بیمه در مونیخ شروع به کار کرد و در هیئت تحریریۀ مجلۀ سیمپلیسیسیموس نمونه‌خوان بود و بعضی از داستان‌هایش در آن چاپ شد. به‌سبب مخالفتش با رژیم نازی به اجبار آلمان را ترک کرد و در ۱۹۴۰ شهروند ایالات متحده شد، اما در ۱۹۵۴ به اروپا بازگشت. برخی از آثار او عبارت‌اند از رمان چهاربخشی یوسف و برادرانش (۱۹۳۳ـ۱۹۴۳)، براساس تورات؛ دکتر فاوستوس؛ زندگیِ آدریان لِوِر کوهن، آهنگ‌ساز آلمانی، به روایت یک دوست (۱۹۴۷)، که نسخۀ امروزی افسانۀ فاوست با پس‌زمینه‌ای از آلمان قبل و پس از جنگ است؛ اعترافات فلیکس کرول کلاه‌بردار  (۱۹۵۴) که آن را عموماً مهم‌ترین رمان طنز ادبیات آلمانی می‌دانند؛ و چند داستان کوتاه، ازجمله تونیو کروگر (۱۹۰۳) که مثالی از تضاد میان شخص معمولی و هنرمند است و در مجموعۀ تریستان (۱۹۰۳) چاپ شد؛ درپی این اثر فلورانس (۱۹۰۵) را منتشر کرد که گفت‌وگویی نمایشی است. در همین سال ازدواج کرد و سال بعد والاحضرت را نوشت. نوشته‌های او پس از شروع جنگِ ۱۹۱۴، در جهت توجیه موضع آلمان بود، به‌ویژه مقالۀ او دربارۀ فردریک کبیر با نام فریدریش و ائتلاف بزرگ (۱۹۱۵). ملاحظات فردی غیرسیاسی در ۱۹۱۸ به‌چاپ رسید. مقالات دیگر او در ۲ جلد گردآوری و در ۱۹۲۲ با نام گفتار و پاسخ و تلاش منتشر شد و مقاله‌ای نیز دربارۀ گوته و تولستوی در ۱۹۲۳ به‌چاپ رساند. مان با روی کار آمدن رژیم نازی جلای وطن کرد و به سوئیس رفت. در آن‌جا از ۱۹۳۷ سردبیر روزنامۀ ماس اوند ورت شد. از شهروندی آلمان و نیز دانشنامۀ دکترای افتخاری محروم شد؛ این دانشنامه را از دانشگاه بُن دریافت کرده بود. در این زمان، 'یوسف و برادرانش' در دست انتشار بود؛ این مجموعه شامل سرگذشت یعقوب (۱۹۳۳)، یوسف جوان (۱۹۳۴)، یوسف در مصر (۱۹۳۶)، و یوسف رزاق (۱۹۴۳) است. این اثر به‌سبب زیر سؤال‌بردن ماهیت بشر از نظر فلسفی و نیز برای قدرت روایی و شخصیت‌پردازی آن مهم است. مان در سرتاسر این دوره مرتباً از جنبش‌های ضد نازی حمایت کرد؛ بر تفکیک‌ناپذیری ماهیت خود در مقام هنرمند و منتقد اجتماعی و وحدت دنیای خردمندان تأکید داشت. برخی از مقاله‌های سیاسی و خطابه‌هایش به انگلیسی با نام نظم روز (۱۹۴۲) منتشر شد. در ۱۹۳۸ به امریکا رفت و در ۱۹۴۰ به شهروندیِ امریکا درآمد، اما بعد به اروپا بازگشت و در نزدیکی زوریخ اقامت کرد. آثار بعدی او عبارت‌اند از لوته در وایمار (۱۹۳۹) و سرهای عوض شده (۱۹۴۰)، افسانه‌ای هندی.
کوه جادو با ترجمه‌ی حسن نکوروح و بودنبروک‌ها با ترجمه‌ی علی‌اصغر حداد در ایران به چاپ رسیده است.

 

---