تکبیر
تَکبیر
(در لغت به‌معنای بزرگ‌شمردن) اصطلاحی در فقه و تجوید به‌معنای گفتن «الله اکبر». این واژه یک‌بار در قرآن به‌کار رفته است (اسراء، ۱۱۱) سه بار نیز به آن امر شده است (بقره ۱۸۵؛ حج، ۳۷؛ مدثر، ۳). بنابر احادیث، پیشینۀ تکبیر به پیش از اسلام بازمی‌گردد. آدم در برابر حجرالاسود و عبدالمطلب هنگام بازسازی چاه زمزم تکبیر گفت. در روایات آمده که پیامبر (ص) در مناسبت‌های گوناگون ازجمله جنگ‌ها، مجالس عروسی و تشییع جنازه تکبیر می‌گفت. در ابواب گوناگون فقهی از تکبیر سخن به میان آمده است. ازجمله در آغاز نماز که واجب است و تکبیرة‌الاحرام نام دارد. (← تکبیرة‌الاحرام) در پایان نماز و نیز پس از هریک از اجزای نماز، تکبیر مستحب است. هنگام گفتن تکبیر، بالابردن دست‌ها تا مقابل گوش مستحب است. براساس فقه امامی، نماز میت پنج تکبیر دارد. در نماز عیدهای فطر و قربان نیز در رکعت اول، به‌جز تکبیرة‌الاحرام، پنج تکبیر و در رکعت دوم چهار تکبیر واجب است. درخلال اعمال و هنگام رؤیت کعبه نیز تکبیر مستحب است. در اذان و اقامه نیز پیش از شهادتین تکبیر گفته می‌شود.