ثروت ملل

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ثروت ملل

(عنوان کامل: پژوهش در سرشت و علل ثروت ملل) کتابی در اقتصاد، نوشتۀ آدام اسمیت، به زبان انگلیسی، در ۵ مجلد، منتشرشده در ۱۷۷۶. نویسنده در این کتاب با تفکیک فعالیت اقتصادی از فعالیت اخلاقی، به توصیف همۀ مکاتب اقتصادی تا روزگار خود پرداخته است. این تفکیک ظریف مبتنی بر این اعتقاد است که مثلاً از سودجویی قصابان است که گوشت به دست آدمیان می‌رسد، نه خیرخواهی آنان. اسمیت با فراتررفتن از نظریات فیزیوکرات‌ها، منشأ سرمایه را کار می‌داند و نه زمین. به نظر اسمیت، آنچه سبب افزایش بهره‌وری فزایندۀ اقتصادی می‌شود تقسیم کار است. پول محصول تعمیم مبادله است و کسی که با پول تأمین معاش می‌کند، ارزش تولید می‌کند. اسمیت میان ارزش مبادله و ارزش استفاده تمییز قائل شده است. اقتصاد در اثر او به علمی مستقل از اخلاق بدل می‌شود. حُسنِ کار اسمیت آن است که تفکیک اقتصاد از اخلاق را به‌گونه‌ای انجام می‌دهد که این‌دو در تقابل با هم قرار نمی‌گیرند. با این همه، می‌توان او را به‌رغم همۀ نظریات نوینی که مطرح می‌کند، هنوز یک فیزیوکرات دانست؛ به‌ویژه آن‌جا که بازگشت به زمین را برای مردم انگلیس تبلیغ می‌کند.