ثریا طرزی
ثریا طرزی (دمشق 3 آذر 1278ش- رم 13 فروردین 1347ش)
همسر امان‌الله خان و ملکه‌ی افغانستان در دهه‌ی 1920م. تحصیلاتش را تحت نظر پدرش گذراند و با متون و زبان غربی آشنا شد. پدربزرگ او از بزرگان قبیله‌ی محمدزایی بود که به دلیل مخالفتش با عبدالرحمان خان به هندوستان تبعید شد و بعدتر به شام رفت. پس از به قدرت رسیدن امان‌الله خان و بازگشت تبعیدیان به دستور او، خانواده‌ی طرزی نیز به افغانستان مراجعت کردند. محمود طرزی (پدر ثریا) از روشنفکران مشهور افغانستان در آن دوره بود. آشنایی امان‌الله خان که گرایشات تجددخواهانه داشت با نوشتههای او سبب ارتباط و ازدواجش با دختر طرزی در سال 1912م شد.
ثریا دارای اندیشه‌های روشنفکرانه‌ای همچون پدرش بود. او تاثیر عمیقی بر افکار و دید جامعه سنتی افغانستان گذاشت. حضور گسترده‌‌اش در محافلی که تا قبل از او تنها مردان اجازه‌ی حضور داشتند یا ایراد سخنرانی در مجالس مردانه از او یک سمبل و نمونه برای ورود زنان به جامعه ساخت. در سال 1921 اولین نشریه‌ی زنان افغان، با نام ارشاد نسوان، به همت او و مسئولیت مادرش تأسیس و تا سال 1925منتشر شد. او در سال 1921 نیز اولین مدرسه‌ی دخترانه را در شهر کابل افتتاح کرده است. ثریا طرزی، مدتی نیز وزیر فرهنگ افغانستان بوده. پس از استعفای امان‌الله خان از حکومت (1929) همراه شوهرش به رم نقل مکان کرد و در همان‌جا درگذشت. از دیگر فعالیت‌های اجتماعی ثریا طرزی در زمان زندگی‌اش در دربار امان‌الله خان به تشکیل «انجمن حمايت از نسوان» می‌توان اشاره کرد.