جابه جایی اجتماعی

جابه‌جایی اجتماعی (social mobility)

حرکت گروه‌ها و افراد به بالا و پایین سطح اجتماعی در جامعۀ طبقاتی. وسعت یا دامنۀ جابه‌جایی اجتماعی در جوامع گوناگون متفاوت است. تحرک اجتماعیِ فردی از طریق تحصیل، ازدواج، استعداد، و نظایر آن امکان‌پذیر می‌شود؛ تحرک گروهی معمولاً از طریق تغییر در ساختار شغلی ناشی از پیشرفت‌های جدید اقتصادی و فناوری صورت می‌گیرد. نظام کاست در هند و فئودالیسم اروپای قرون وسطا را نمونه‌هایی از جوامع بسته به‌شمار آورده‌اند، که در آن‌ها تحرک اجتماعی تقریباً غیرممکن بود. نظام طبقاتی جوامع صنعتی غرب نسبتاً باز و انعطاف‌پذیر ارزیابی می‌شود.