جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیّۀ قم
عنوان تشکلی از مدرسان و مجتهدان حوزۀ علمیۀ قم. هستۀ اولیه این تشکل به ۱۳۳۷ بازمی‌گردد. در این سال به دعوت امام خمینی بحث اصلاح ساختار حوزه مطرح شد و گروهی به‌عنوان هیئت مصلحین حوزه در زمان آیت‌الله بروجردی، با هدف اصلاح ساختار حوزه فعال شدند. در اواخر ۱۳۳۹ با رحلت آیت‌الله بروجردی این گروه نیز کار را رها کرد. در ۱۳۴۱، با تشدید فضای سیاسی و طرح بحث‌های انجمن‌های ایالتی و ولایتی، مجدداً جامعه فعال شد و از نیمۀ خرداد ۱۳۴۲ به‌بعد وارد فعالیت سیاسی و مبارزاتی شدند. در این زمان با عنوان جمعیت دوازده نفرۀ سرّی اساس نامه‌ای تدوین کردند و قصد کار گسترده داشتند، ولی در ۱۳۴۵ اغلب اعضا یا دستگیر و زندانی و یا تبعید شدند. از این سال تا ۱۳۵۶ به‌صورت پراکنده فعالیت داشتند تا آن‌که در آستانۀ پیروزی انقلاب اسلامی بار دیگر تشکیلات جامعۀ مدرسین را راه‌اندازی کردند و با امضای بیانیه و ایراد خطابه به امام خمینی (ره) پیوستند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تأثیرگذارترین جریان پس از روحانیت مبارز به‌شمار می‌رفت و رفته‌رفته تأثیری تام و تمام بر شرایط مراجع و مدارس علمیه گذارد. جامعۀ مدرسین با برخورداری از حدود ۸۰ عضو طی چند دهه، از جریان‌های عمدۀ سیاسی کشور بوده است. اخیراً سوابق، زندگی‌نامه‌ها و مجموعه اسناد و بیانیه‌های جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، توسط بخش انتشارات این تشکل، در ۸ جلد منتشر شده است.