جامع قیروان
جامع قیروان
کهن‌ترین و زیباترین مسجد و مرکز علمی اسلامی در شهر قیروان واقع در تونس. این شهر پیش از آن‌که در دورۀ اغلبی‌ها توسعه یابد، روستایی بود سرسبز که به‌دستور معاویة بن ابی‌سفیان تأسیس شد. بنای اولیۀ این مسجد را عقبة بن نافع، فاتح افریقا، در ۵۰ق آغاز کرد. پس از مدتی این بنا ویران و در ۸۶ق بازسازی شد. بار دیگر در ۱۰۵ق به‌دستور هشام بن عبدالملک توسعه یافت. سپس در ۲۲۱ق به‌فرمان زیادة‌الله بن اغلب، ویران و از نو ساخته شد. جامع قیروان، تنها مرکز علمی اسلامی مهم در شمال افریقا در تمام دورۀ اغلبیان است و تا دورۀ فاطمیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. سخت‌گیری دولت فاطمی نسبت به اهل سنت و دانشمندانِ سنی‌مذهب، این مرکز علمی را از رونق انداخت. این مسجد دارای دو گنبد است، و تأثیر معماری ایرانی و شامی در ساخت و بنای مسجد و گنبد و منبت‌کاری آن به‌چشم می‌خورد.