جاناپادا
جاناپادا (janapada)
هریک از شانزده سرزمین پهناور یا کشور پادشاهی که حدود ۶۰۰پم در شمال و غرب هند تأسیس شدند. شانزده جاناپاد[۱] عبارت بودند از آنگا۱، آسماکا[۲]، آوانتی[۳]، چدی[۴]، گنداره[۵]، کامبوجا[۶]، کاشی[۷]، کوسالا[۸]، کورا[۹]، ماگادها[۱۰]، مالا[۱۱]، ماتسیا[۱۲]، پانچالا[۱۳]، سوراسینا[۱۴]، وَتسا[۱۵]، ویرجی[۱۶]. در قرن ۵پم، کوسالا، ماگادا، و وَتسا گسترش یافتند و به ماهجاناپادا[۱۷] یا کنفدراسیونهای بزرگ قبیلهای تبدیل شدند. بعدها از ماگادا، سلسلۀ موریا[۱۸] ظهور کرد. جاناپاراها محصول «انقلاب آهن» بودند که با تأثیرگذاشتن در کشاورزی، دادوستد، فنّاوری نظامی و تراکم جمعیت. تشکیل کشور بزرگتر را امکانپذیر ساخت.