جبریه

جَبْریه
(یا: مُجَبّره) از فرق کلامی اسلام، معتقدانِ به جبر، جماعتی که همۀ افعال انسان را به خداوند نسبت می‌دهند و برای بندگان هیچ‌گونه اختیاری قائل نیستند. جبریه بر دو گروه‌اند: دسته‌ای میانه‌رو که به گونه‌ای اختیار معتقدند و آن را «کسب» می‌نامند و دسته‌ای افراطی‌ که هیچ قدرت و اراده‌ای برای بندگان قائل نیستند و او را با جماد برابر می‌‌دانند. جبریه در مقابل معتزله و قَدَریه قرار داشتند و آنان را مجوس می‌خواندند. نخستین کسی که با جبریه به مخالفت برخاست معبد جُهَنی بود. جَهمیّه، بکریه، بطّیخیه، نجّاریه، ضِراریه، صباّیه و کلابیه از طرفداران این فرقه بودند.