جبل شمر
جَبَلِ شَمَّر
منطقه‌ای کوهستانی در شمال غربی عربستان سعودی. این منطقه در غرب به حجاز و در شرق به الشرقیه محدود می‌شود. دو مشخصۀ اصلی آن وجود سلسله جبال اَجاء (خارائی) و سَلمی (بازالتی) و صحرای عظیم نفود است. شهر واحه‌ای حائل، مرکز منطقه، در سمت جنوبی اجاء واقع است و شهر فَید، از پایتخت‌های قدیم، در وسط سلمی قرار گرفته است. هر دو شهر در ایام گذشته منزلگاه‌های مهمی در جادۀ زیارتی مدینه، از عراق و ایران بودند، امّا اکنون اهمیت پیشین را ندارند. جبل شمر مدتی دراز موطن قبیلۀ شمر بود و گروه‌هایی از آن به نقاط دیگر، ازجمله عراق، مهاجرت کردند. این ناحیه زمانی مملکت مستقل خاندان ابن رشید بود (۱۸۳۴ـ۱۹۲۱) و بر سر حاکمیت آن‌جا بین دودمان‌های آل سعود و بنی رشید با شریف‌های مکه منازعات دائمی وجود داشت، تا سرانجام در قلمرو سلطنت عربستان سعودی قرار گرفت (۱۹۳۲).