جذام
جُذام (leprosy)
(یا: بیماری هانْسِن[۱]) نوعی بیماری مزمن پیش‌رونده[۲]. عامل آن باکتری مایکو باکتریوم لپره[۳] است که ارتباط نزدیکی با باکتری مولد سل[۴] دارد. این عفونت به پوست و عصب‌ها صدمه می‌زند و با مصرف دارو درمان می‌شود. جذام در ۲۸ کشور، که تقریباً همگی در منطقۀ گرمسیر قرار دارند، بومی[۵] است. سالانه ۷۰۰هزار نفر در جهان به این بیماری مبتلا می‌شوند. بیماری به دو شکل اصلی ظاهر می‌شود. جذام لپروماتو[۶] نوعی بیماری مسری پیش‌رونده است که با پیدایش لکه‌های برآمده، توده‌هایی در پوست، و ضخیم‌شدن پوست و اعصاب مشخص می‌شود و با بی‌حسی، ضعف، فلج، و در نهایت تغییر شکل[۷] نواحی مبتلا همراه است. در جذام توبر کولوئید[۸]، حس قسمت‌هایی از پوست و گاهی رنگ‌دانه و موی قسمت‌هایی از پوست ازبین می‌رود. عوارض ظاهری جذام طول کشیده، یعنی ضایعات مفصلی، فلج، ازبین‌رفتن انگشتان دست و پا، ناشی از آسیب‌دیدن اعصاب حسی و درنتیجه، صدماتی فیزیکی است که به بدن وارد می‌شوند و بیمار از آن‌ها آگاه نمی‌شود. امروزه روشی در دست بررسی است که در آن، با استفاده از اجزای ماهیچۀ فرد بیمار رشد مجدد عصب‌ها را تحریک می‌کنند. در ۱۹۹۸، تعداد مبتلایان به جذام ۱.۵میلیون نفر برآورد شد که ۶۰ درصد از آن‌ها در هند زندگی می‌کردند. در ژانویۀ همان سال، دولت هند مجوز فروش اولین واکسن جذام دنیا را صادر کرد. این واکسن فقط برای شش تا دوازده ماه مؤثر است. در فوریۀ ۲۰۰۱، پژوهشگران انستیتو پاستور[۹] پاریس توالی[۱۰] ژن‌های مایکو باکتریوم لپره را کاملاً تعیین کردند.