جسم

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

جسم (فلسفه)

در اصطلاح علوم عقلی، جوهری لمس‌شدنی و قابل اشارۀ حسی و دارای طول و عرض و عمق. جسم از نظر فلسفی، جوهری مرکب از مادّه و صورت است و بالتبع به‌واسطۀ صورت جسمیه‌اش قابل انقسام است. جسم در تقسیم عقلانی به دو گونه تقسیم شده است: ۱. جسم یا بسیط است یا مرکّب؛ جسم بسیط از اجزای همگن تشکیل شده، مانند عناصر چهارگانه و جسم مرکّب از اجزای غیرهمگن، مانند موالید سه‌گانه. ۲. از دیگر سو جسم یا طبیعی است یا تعلیمی. جسم طبیعی اعتبار مجموع مادّه و صورت است که قابل انقسام در جهات سه‌گانه است و جسم تعلیمی اعتبارِ صرفِ ابعادِ سه‌گانه است، گویی که عارض بر جسم باشد. بنابراین جسم طبیعی یک امتداد جوهری و جسم تعلیمی یک امتداد عرضی است، جسم طبیعی یک امتداد مبهم است و جسم تعلیمی یک مقدار و اندازۀ مشخص در جسم طبیعی. سرانجام این‌که جسم طبیعی موضوع علوم طبیعی و جسم تعلیمی موضوع علم هندسه است.