جلفا، شهر (نخجوان)
جلفا، شهر (نخجوان)
واقع در جمهوری خودمختار نخجوان، در جمهوری آذربایجان، در ساحل شمالی رود ارس و مرکز ناحیه‌ای به همین نام. جمعیت آن ۱۰,۷۰۰ نفر است (۱۳۸۴). در منابع قدیم از آن به جوقا یا جولا یاد شده است. تاریخ دقیق بنای شهر مشخص نیست. ویرانه‌های شهر قدیمی جلفا در ۳کیلومتری جلفای کنونی قرار دارد. جلفا بر سر راه کاروان‌رو قرار داشت و پس از تسلط مسلمانان بر اهمیت اقتصادی آن افزوده شد. به‌دلیل استقرار بر سر راه ارتباطی اروپا و آسیا از مراکز مهم تجاری به‌شمار می‌رفت. در دورۀ صفویان به اهمیت تجاری آن افزوده شد و در صادرات ابریشم نقش مهمی داشت. در ۱۰۱۳ق شاه‌عباس اوّل آن را از تصرف عثمانی‌ها بازپس گرفت و اکثر مردم آن را به اصفهان کوچاند و در نتیجه شهر اهمیت خود را از دست داد. براساس معاهدۀ ترکمانچای (۱۸۲۸) به روسیه ملحق شد. در ۱۹۲۰ جزو جمهوری سوسیالیستی خودمختار نخجوان شد. جلفای نخجوان در مقابل شهر جلفای ایران در آذربایجان شرقی قرار دارد و به‌وسیلۀ پلی بر رود ارس با آن مرتبط است.