جمعه نیک

جُمعِۀ نیک (Good Friday)
در آیین مسیحی، جمعۀ آخر هفتۀ مقدس پیش از عید قیام/فصح که به ‌یاد مصلوب‌شدن عیسی مسیح (ع) گرامی داشته می‌شود. وجه تسمیه‌اش کار نیک اوست که جانش را فدای دیگران کرد. انجیل مَرقُس نقل می‌کند که چگونه، پس از شام آخر، یهودای اسخر‌یوطی عیسی را تسلیم کرد و در باغ جَتسَیمانی دستگیرش کردند. این اتفاق در پنج‌شنبه شب (پنج‌شنبۀ حُکم) افتاد و سپس شتابزده او را محاکمه کردند و محکوم به تحمل مجازات خیانتکاران، یعنی مرگ بر روی صلیب، در روز جمعه شد (مرقس ۱۵: ۲۵ ـ ۲۷). جمعۀ نیک از ایام رسمی سال مسیحی است و از پیروزی ظاهری تاریکی بر نور، و شر بر خیر حکایت می‌کند. در انجیل یوحنا عیسی «نور جهان» خوانده می‌شود و در پای صلیب به‌نظر می‌رسد که شکست خورده است. بعضی کلیساها مراسم سه‌ساعته‌ای دارند که از نیم‌روز تا سه بعد‌از‌ظهر به درازا می‌کشد، زیرا روایت کرده‌اند که این مدت عیسی روی صلیب بود. عشای ربانی تناول نمی‌شود، ولی در برخی کلیساها مانند کلیسای کاتولیک مسیحیان مواقف صلیب را طی می‌کنند و در نقاطی در اطراف کلیسا به‌ یاد وقایع روز تصلیب دعا می‌خوانند. گاه عده‌ای در‌برابر شمایلی از عیسای مصلوب به نیایش می‌پردازند که حاکی از توجه به اهمیت فداکاری اوست. یا ممکن است مراسمی مشهور به «تکریم صلیب» را برگزار کنند که بازگوی مصیبت مرگ عیسی است و در آن مسیحیان به نشانۀ قدرشناسی از فداکاری او برای همۀ آدمیان در برابر صلیب تعظیم یا سجده می‌کنند. گاه تعزیه‌ای دربارۀ محاکمه و شهادت عیسی (ع) به نمایش درمی‌آید. در بریتانیا مسیحیان از مذاهب مختلف در کاروان‌هایی در عقب صلیب‌های چوبی تمام‌قد به حرکت درمی‌آیند. در بیت‌المقدس کاروان‌های جمعۀ نیک سفر عیسی را تا پای صلیب بازآفرینی می‌کنند.

---