جنغولک بازی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

جَنْغولک‌بازی

(یا: جَنقولَک‌بازی؛ جانغولَک‌بازی؛ جانقولک‌بازی) گویا برگرفته از رقص مضحک رقاصی با نام غولک در یکی از بازی‌های نمایشی است. برخی به اشتباه جنغولک را مُصَحَّف جان قولک، به تصغیر از جان‌قلی، دانسته‌اند و چنین حدس زده‌اند که جنغولک‌بازی، دست‌کم به‌سبب کلمۀ «بازی» پس از «جنغولک»، از نمایش‌های ازمنۀ قدیم در ایران است. حدس درست‌تر آن‌که، غولک رقاصی بوده است که خود را به‌مانند دیوی می‌آراسته و صورتک و پوششی ملوّن داشته است. این نوع نمایش در نوروزی‌خوانی‌های منطقۀ فارس رایج بوده است. حدس دیگر آن‌که جنغولک‌بازی، از بازی‌های کودکان است. کودکان اصفهانی، بازی‌ای دارند که به آن چنگولک‌بازی می‌گویند و به این بازی در تهران تاب‌بازی می‌گویند. شاید جنغولک‌بازی مُصَحَّفِ چنگولک‌بازی اصفهانی باشد. جنغولک‌بازی به کنایه، در زبان مردم کوچه و بازار، وجه قاموسی نیز یافته است و آشوب و آشفتگی یا سر و صدای بیهوده و ساختگی معنی می‌دهد و با «اَلَم شَنگه» مترادف است.