حاجب الدوله
حاجب‌الدّوله (۱۲۲۴ـ۱۲۸۴ق)
| حاجب الدوله | |
|---|---|
| زادروز |
۱۲۲۴ق |
| درگذشت | ۱۲۸۴ق |
| ملیت | ایرانی |
حاجی علی‌خان مقدم مراغه‌ای، از امرا و رجال دورۀ ناصری. وی در ابتدا جزو غلام‌بچگان عباس میرزا نایب‌السلطنه بود و پس از مرگ او وارد دستگاه محمدشاه قاجار شد و مقام صندوقداری و خوانسالاری یافت اما در اواخر عمر محمدشاه، به دلیل حیف و میل اموال، معزول و تبعید گردید (۱۲۶۱ق). پس از فوت محمدشاه، خود را به مهدعلیا مادر ناصرالدینشاه نزدیک ساخت و مقام نظارت را به‌دست آورد و مأمور وصول مالیات گیلان شد (۱۲۶۵ق). پس از تاجگذاری ناصرالدینشاه، به پاس خدماتش به مهدعلیا، به مقام فراشباشی نائل شد. در ۱۲۶۸ق پس از خلع میرزا تقی‌خان امیرکبیر از صدارت و تبعید او به کاشان مأمور کشتن او گردید و پس از آن لقب «حاجب‌الدوله» گرفت. بعد از آن، همواره مورد توجه و اعتماد شاه و مهدعلیا قرار داشت. در ۱۲۷۴ق، مأمور اجرای جشن ولایتعهدی محمد قاسم میرزا فرزند شاه شد. وی پس از عزل میرزا آقاخان نوری، معزول و به گلپایگان تبعید گردید و پس از چند سال با وساطت مهدعلیا، عفو شد و با لقب ضیاءالملک به حکومت لرستان و خوزستان رسید (۱۲۷۶ق). سال بعد به‌‌‌علت کسالت به تهران آمد و مدتی در سلک وزرای دربار و اعضای دارالشورای دولتی قرار گرفت. در ۱۲۸۳ق حاکم همدان شد. پیکرش را در آستانۀ حضرت معصومه در قم به‌خاک سپردند.