حاج امین الحسینی
حاج امین‌الحسینی (قدس ۱۸۹۵ـ۱۹۷۴)
| حاج امین الحسینی | |
|---|---|
| زادروز |
قدس ۱۸۹۵م |
| درگذشت | ۱۹۷۴م |
| ملیت | فلسطینی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دانشگاه الازهر، فارغ التحصیل از کالج نظامی استانبول با درجه افسری |
| شغل و تخصص اصلی | مبارز سیاسی |
| جوایز و افتخارات | تاسیس نخستین سازمان سیاسی فلسطینی به نام «النادی العربی »، تشکیل ارتش جهاد مقدس (۱۹۴۷) |
از رهبران سیاسی و مذهبی فلسطین. در دانشکدۀ فریر قدس درس خواند و زبان فرانسوی را فراگرفت و دو سال بعد به دانشگاه الازهر وارد شد. در ۱۹۱۶ از کالج نظامی استانبول با درجۀ افسری فارغ‌التحصیل شد و به ارتش عثمانی پیوست. سپس با رها کردن ارتش به خدمت انقلاب سرّی اعراب درآمد. درپی اشغال قدس به‌دست ارتش انگلیس به مدت سه ماه آجودان مخصوص فرماندۀ کل انگلیس شد، ولی از این سمت استعفا کرد و به معلمی پرداخت. نخستین سازمان سیاسی فلسطینی به نام «النادی العربی» را به‌راه انداخت و خود رئیس آن شد. این سازمان تأثیر بسزایی در برپایی تظاهرات بزرگ در ۱۹۱۸ و ۱۹۱۹ برضد انگلیس داشت. در ۱۹۲۰، به اتهام ایجاد اغتشاشات و تظاهرات دستگیر و پس از فرار، غیابی، به پانزده سال زندان محکوم و در همان سال درپی درخواست مردم بخشوده شد. در ۱۹۲۲، به‌سمت «مفتی قدس» برگزیده و باز در همین سال به ریاست «شورای عالی اسلامی» انتخاب شد. او نخستین فردی بود که نسبت به تجمع یهودیان صهیونیست در فلسطین و خطر آن هشدار داد. به‌عنوان رئیس شورای عالی اسلامی و مفتی اعظم قدس، خواستار توجه جهان عرب و اسلام به فلسطین و قدس شد و از همین رو به اکثر کشورهای عربی و اسلامی سفر کرد یا نمایندگانی از سوی خود بدان‌جا فرستاد. در ۱۹۳۱، نخستین کنفرانس عمومی سران کشورهای اسلامی را برای بررسی مسئله فلسطین در قدس تشکیل داد. در این سال‌ها در تشکیل چندین انجمن و حزب و جمعیت شرکت کرد. پس از شهادت شیخ عزُالدّین قَسّام در ۱۹۳۵، و تشکیل «کمیسیون عالی عرب»، به ریاست آن انتخاب شد. در ۱۹۳۷، پس از مخالفت با طرح تقسیم فلسطین و تصمیم انگلیسی‌ها مبنی بر دستگیری او، به بیت‌المقدس پناه برد و از آن‌جا جنبش ملی را اداره کرد. اما در همان سال با کشته‌شدن حاکم انگلیسی منطقۀ شمال، کمیسیون عالی عرب منحل شد و وی ناگزیر به لبنان گریخت. درپی مذاکرات محرمانۀ پاریس ـ لندن برای تحویل حاج امین، محرمانه به عراق منتقل شد و از آن‌جا تلاش‌های بسیاری برای حل مسئلۀ فلسطین انجام داد. با شکست قیام رشید عالی گیلانی برضد انگلیس در عراق (۱۹۴۱) ناگزیر به تهران عزیمت کرد و پس از مدت کوتاهی محرمانه به آلمان رفت. بیش از چهار سال را در آلمان گذراند و با سقوط برلین از سوئیس درخواست پناهندگی سیاسی کرد که با مخالفت دولت سوئیس ناگزیر به آلمان بازگشت. در برلین به چنگ فرانسوی‌ها افتاد و بازداشت و زندانی شد. پس از مدتی توانست با لباس مبدل به قاهره برود و در ۱۹۴۶ ریاست کمیسیون عالی عرب، ویژه فلسطین را، که اتحادیۀ عرب تشکیل داده بود، برعهده گرفت و مجدداً به فعالیت‌های سیاسی خود پرداخت. درپی قطعنامۀ سازمان ملل مبنی بر تقسیم فلسطین در ۲۹ نوامبر ۱۹۴۷، حاج امین ارتش جهاد مقدس را تشکیل داد و با صهیونیست‌ها جنگید و در ۱۹۴۸ به‌منظور مبارزه با صهیونیست‌ها دولتی فلسطینی تشکیل داد. پس از کودتای نظامی افسران آزاد مصر در ۱۹۵۲، مجبور به ترک قاهره شد و به بیروت رفت. در ۱۹۵۵، در کنفرانس باندونگ شرکت کرد و سرانجام بر اثر عمل جراحی درگذشت و در مقبرۀ شهدای بیروت به‌خاک سپرده شد.