حاج محمد کریم خان کرمانی

حاج محمد کریم خان کرمانی;
زادروز	۱۲۲۵ش;
درگذشت	۱۲۸۸ق
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	عالم دینی
آثار	فصل الخطاب،طریق‌النجاة و ارشادالعوام
گروه مقاله	دین اسلام

حاج محمد کریم‌خان کرمانی (۱۲۲۵ـ۱۲۸۸ق)

اولین رهبر شیخیۀ حاج کریم‌خانی. فرزند ارشد ابراهیم‌خان ظهیرالدولۀ قاجار (پسرعمه و داماد فتحعلی‌شاه قاجار) بود. او با امکانات مادی و فرهنگی مناسبی که پدرش در کرمان برای او فراهم آورد، با فراغ بال به‌تحصیل پرداخت. مهم‌ترین کار محمد کریم‌خان تشریح رکن رابع و تأکید بر آن است، هرچند اصل این اعتقاد توسط شیخ احمد احسایی مطرح و توجیه شده بود. بعد از درگذشت سید کاظم رشتی، جانشین شیخ احمد احسایی، اکثریت شیخیه پیرو حاج محمد کریم‌خان شدند و به‌همین علّت حاج کریم‌خانی یا رکنیه نامیده شدند. وی فرزندش محمدخان را به جانشینی خود برگزید و بدین‌ترتیب رکن رابع را به‌صورت یک سلطنت روحانی در خاندان خود موروثی کرد. کتب و آثار زیادی از وی برجای مانده که تعداد آن‌ها را متجاوز از ۲۶۷ جلد گفته‌اند. این آثار در کرمان محفوظ است. از آثار مهم اوست: فصل‌الخطاب، که مجموعه‌ای منظم و مفصل در اخبار است؛ طریق‌النجاة، در علم طریقت؛ ارشادالعوام، در عقاید و به زبان فارسی در ۴ مجلد.