حبیب الله شریف کاشانی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
آیت الله حبیب‌الله شریف کاشانی

حبیب الله شریف کاشانی (کاشان 1262- همان جا 1340ق)

(با نام کامل: ملا حبیب‌الله شریف ساوجی کاشانی) از علما و مجتهدان معاصر شیعه. پدرش ملا علی مدد ساوجی (متوفی ۱۲۷۰ق) نیز از علمای شیعه در ساوه و از شاگردان ملا احمد نراقی و سید ابراهیم قزوینی بود که مدتی در قزوین سکنی گزید و سپس به کاشان رفت. مادر ش، دختر میرزا حبیب الله (معروف به میرزا بابای حسینی نطنزی) بود.

ملا حبیب پس از رحلت پدرش، در زادگاهش کاشان تحت سرپرستی و تربیت آیت الله سید حسین کاشانی (که از شاگردان پدرش بود و در ۱۲۹۶ق فوت کرد) قرار گرفت و به تحصیل علوم حوزوی همت گمارد. او تا چهارده سالگی، صرف، نحو و مقدمات را فرا گرفت و پس از آن، به تحصیل فقه و اصول پرداخت. او در ۱۶ سالگی اجازۀ روایت و در ۱۸ سالگی هم اجازۀ اجتهاد را از استادش سید حسین کاشانی دریافت کرد و به درجۀ اجتهاد رسید.

سپس به تهران رفت. پس از آن، به عراق مهاجرت کرد و در کربلا از محضر فاضل اردکانی بهره مند شد. او علاوه بر فقه، در زمینه‌های کلام، صرف و نحو، ادبیات، تاریخ، ریاضیات، حدیث، رجال، علوم غریبه، عرفان، تفسیر و اخلاق نیز متبحر بود. ملا حبیب برای فراگیری علم و دیدار با اساتید به تهران، کربلا، گلپایگان و اصفهان مهاجرت کرد. او حدود سی سالگی سفرهای کسب علم را به پایان برد و در کاشان مستقر شد. شریف کاشانی پس از بازگشت به کاشان، با وجود فراوانی صاحبان فتوا و قضاوت در آن نواحی، ریاست علمی و مرجعیت دینی شهر کاشان و نواحی آن را بر عهده گرفت.

تألیفاتش بسیار و حدود 200 اثر نوشتاری در علوم مختلف است. کار اصلی اش در تألیف، پژوهش در فقه و علوم وابسته به آن بود، اما به علت علاقه اش به امام حسین (ع) تاریخ مفصلی نیز در شرح‌ حال شهیدان عاشورا نگاشه است. او همچنین قریحۀ شاعری نیز داشته و با تخلص «سالک» شعر می‌سروده است. مهم ترین اثرش کتاب فقهیِ منتقدالمنافع فی شرح مختصرالنافع و همچنین کتاب ریاض الحکایات است.

شریف کاشانی در ۲۳ جمادی‌الثانی ۱۳۴۰ق در کاشان فوت کرد و مقبره اش در قبرستان دشت‌افروز همان شهر است. از طرف دولت، مجلس ترحیمی در مسجد سلطانی تهران (مسجد امام فعلی) برگزار شد و بسیاری از رجال و شخصیت‌های قاجار در آن شرکت کردند.