حزب برادران
حزب برادران
(یا: حزب نور) تشکلی مذهبی‌ـ‌سیاسی در ایران، تأسیس‌شده در ۱۳۱۳ش توسط آیت‌الله آقاسید نورالدین شیرازی (شیراز ۱۲۷۴ـ۱۳۳۵ش). این حزب در زمان رضاشاه پهلوی به‌صورت محرمانه فعالیت داشت و اشخاصی که وارد حزب می‌شدند، سوگند یاد می‌کردند و به رهبر حزب وفادار بودند. پس از شهریور ۱۳۲۰ و خروج رضاشاه از ایران، فعالیت حزب جدی‌تر شد و در ۱۳۲۴ به‌صورت علنی شروع به‌کار کرد. عمدۀ طرفداران آن از هیئت‌های مذهبی، بازاریان و برخی طلاب و روحانیان شیراز بودند. حزب برادران مرامنامه‌ای در دوازده ماده در ۱۳۲۳ منتشر کرد. نشریۀ رسمی حزب آیین برادری نام داشت و چند نشریه دیگر نیز در دفاع از آن منتشر می‌شد. رهبر حزب در دهۀ ۱۳۲۰ به مشهد، اصفهان و قم سفر و سعی کرد دامنۀ حزب را از یک شهر به سراسر کشور گسترش دهد. وی کوشید تغییراتی در قانون اساسی و دیگر قوانین موضوعۀ ایران ایجاد کند و مهم‌ترین اصل مدّ نظر وی منع فروش مسکرات بود. در جریان ملی‌شدن صنعت نفت، حزب برادران مدت کوتاهی از دکتر مصدق حمایت کرد، اما بعدها به مخالفت و نقد آن برخاست. طرفداران حزب برادران در درگیری‌های چندسالۀ دورۀ نهضت ملی‌شدن نفت نقش مهمی داشتند. دیگر فعالیت‌های آن‌ها تلاش برای تغییر آموزش معارف دینی در مدارس، و مخالفت و مبارزه با بهاییان بود. آن‌ها به رهبری سید‌نورالدین یک‌بار مراکز بهاییان در شیراز را تخریب کردند. سرانجام با مرگ سید نورالدین، حزب برادران نیز افول کرد و رهبران بعدی ازجمله رضازاده و منیرالدین شیرازی، فرزند سید نورالدین، نتوانستند اقتدار پیشین آن را بازگردانند.