حزب کارگر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

حزب کارگر (Labour Party)

 

حزبی در انگلستان که براساس اصول سوسیالیسم و در اصل برای نمایندگی کارگران شکل گرفت. حزب کارگر در ۱۹۰۰ پایه‌گذاری شد و در ۱۹۲۴ برای اولین‌بار زمام امور را به‌دست گرفت. نخستین دولت اکثریت کارگر (۱۹۴۵ـ۱۹۵۱) طرح ملی‌سازی و خدمات بهداشتی همگانی را عرضه کرد و سازمان تأمین اجتماعی را گسترش داد. حزب کارگر بار دیگر از ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۰، از ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۹، و نیز از ۱۹۹۷ به‌قدرت رسید. رهبر این حزب، از طریق هیئت‌های انتخاباتی[۱] برگزیده می‌شود. ۳۰ درصد این هیئت‌ها را اعضای حزب کارگر در پارلمان، ۳۰ درصد آن را احزاب محلی کارگر، و ۴۰ درصد را مقامات اتحادیه‌های کارگری تشکیل می‌دهند. حزب کارگر، کنگرۀ اتحادیه‌های کارگری[۲]، و جنبش تعاونی[۳] مشترکاً شورای ملی کارگر[۴] را تشکیل می‌دهند، که مسئولیت آن هماهنگ‌کردن فعالیت‌های سیاسی و اقدامات مشترک دربارۀ مسائل خاص است. حزب کارگر در ۱۹۰۰ با برپایی کنفرانسی از اعضای اتحادیه‌های کارگری، حزب مستقل کارگر[۵]، و انجمن فابیان[۶]، شکل گرفت. در ۱۹۲۲ حزب کارگر، حزب مخالف و رسمی شناخته شد و در ۱۹۲۴ با حمایت حزب لیبرال دولت اقلیت چندماهه‌ای تشکیل داد. حزب کارگر در خلال جنگ جهانی دوم از کابینۀ ائتلافی وینستون چرچیل[۷] حمایت کرد، اما بعدها با پیروزی در انتخابات ۱۹۴۵ برای اولین‌بار دولت اکثریت تشکیل داد. حزب کارگر به رهبری هارولد ویلسون[۸] بار دیگر به قدرت رسید (۱۹۶۴ـ۱۹۷۰) و از ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۹ نیز با اکثریتی بسیار ضعیف بر سر کار باقی ماند. جیمز کلاهان[۹]، که در ۱۹۷۶ رهبری حزب کارگر را به‌دست گرفت، ناگزیر در ۱۹۷۹ به انتخابات عمومی تن داد و در این انتخابات شکست خورد. حزب کارگر در ۱۹۸۶ سیاست خلع سلاح یک‌جانبۀ هسته‌ای را تصویب کرد. اعضای جناح چپ حزب، گرایش مبارز[۱۰]، اخراج شدند، اما شکاف در حزب باقی ماند. حزب کارگر در انتخابات ۱۹۸۷ شکست خورد. یکی از علل اصلی این شکست، اتخاذ سیاست غیرهسته‌ای حزب بود. با وجود کاهش محبوبیت حزب محافظه‌کار، حزب کارگر در انتخابات ۱۹۹۲ نیز شکست خورد. در ژوئیۀ ۱۹۹۴ در اولین انتخابات کاملاً دموکراتیک حزبی، تونی بلر به رهبری حزب کارگر انتخاب شد. بلر پس از به‌دست گرفتن رهبری حزب، مبارزه برای بازنگری در اساس‌نامۀ حزب را با حذف تبصرۀ ۴ ناظر بر مالکیت عمومی ابزار تولید آغاز کرد و به حمایت مالی مستقیم اتحادیۀ کارگری از نمایندگان پارلمان پایان داد. منشور جدید حزب در آوریل ۱۹۹۵به‌تصویب رسید. تونی بلر تحت‌عنوان حزب جدید کارگر تلاش کرد تا برای به‌دست آوردن آرای ساکنان مناطق مرکزی انگلستان حزب را به‌سَمت میانه‌روی سوق دهد. حزب کارگر در انتخابات ۱۹۹۷ با اکثریتی چشمگیر به‌پیروزی رسید. تعداد اعضای حزب در ۱۹۹۸ به ۴۰۵هزار نفر افزایش یافت، اما به‌تدریج و برای اولین‌بار در دوران رهبری تونی بلر تعداد اعضا روبه کاهش نهاد؛ زیرا اعضای سنتی حزب از تبدیل حزب به تشکیلاتی کاملاً تمرکزگرا نگران شدند.

 


  1. electoral college
  2. Trades Union Congress
  3. cooperative movement
  4. National Council of Labour
  5. Independent Labour Party (ILP)
  6. Fabian Society
  7. Winston Churchill
  8. Harold Wilson
  9. James Callaghan
  10. Militant Tendency